زهرا نوری خانقاه - دانشگاه ع. پ. البرز،
سحر کرمی - دانشگاه ع. پ. البرز،
لیلا ساداتی - دانشگاه ع. پ. البرز،

مقدمه : در حال حاضر از روش های محدود آموزشی همچون روش سخنرانی همراه با نمایش اسلاید تصویری در تدریس اصول پوزیشن دهی جراحی استفاده می شود که به نظر می رسد اثر یادگیریپایداری در فراگیر ایجاد نمی نماید و همچنین به شکل تجربی اکثریت کارکنان و دانشجویان قادر به شناسایی نقاط تحت فشار و آسیب نبوده و لذا تمهیدات درستی نیز در پیشگیری از آن به کار نمی بندند. بنابراین این پژوهش با هدف مقایسه دو شیوه تدریس ایفای نقش و سخنرانی بر میزان آگاهی و عملکرد دانشجویان در خصوص پوزیشن دهی صحیح جراحی در اتاق عمل انجام گرفت .روش اجرا: پژوهش حاضر یک مطالعه ی مداخله ای بوده است که ۳۰نفر از دانشجویان ترم دو رشته اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی البرز در آن شرکت داشتند. در این پژوهش پوزیشن های جراحی به دو گروه Aو B تقسیم شدند. با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته سطح آگاهی دانشجویان پیش از آموزش سنجیده شد. سطح عملکرد قبل از آموزش تمامی شرکت کنندگان (با توجه به عدم حضور قبلی در اتاق عمل و محیط Skill Lab مختص جراحی ) صفر در نظر گرفته شد. پوزیشن های گروه A شامل : سوپاین ، ترندلنبرگ ، لیتاتومی و لترال به روش ایفای نقش با استفاده از تخت جراحی و ضمایم لازم مهیا شده در محیط Skill Lab به تفکیک گروه های دختران و پسران به دلیل رعایت ملاحظات اخلاقی و پوزیشن های گروه B شامل : پرون ، ریورس ترندلنبرگ ، جک نایف و سجده به روش سخنرانی و اسلاید در کلاس آموزش داده شد.سپس جهت سنجش سطح آگاهی از پس آزمون استفاده شد و طی یک آزمون عملی از پوزیشن های هر دو دسته ، با استفاده از یک چک لیست پایا و روا سطح عملکرد دانشجویان بررسی شد و در انتها داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین معدل دانشجویان شرکت کننده ۹۶۸,۱±۷۴,۱۵ به دست آمد و نتایج نشان داد که دانشجویان هر دو گروه از نظر دانش و آگاهی قبل از آموزش با یکدیگر اختلاف معنی دار نداشتند، درحالی که نمره آگاهی دانشجویان قبل از آموزش با نمره ی آگاهی آنها بعد از آموزش در هر دو گروه از نظر آماری معنادار به دست آمد، به طوری که آگاهی هر دو گروه بعد از آموزش افزایش یافته است ، علاوه بر آن از نظر سطح آگاهی شیوه سخنرانی (گروه (B موثرتر از شیوه نمایش (گروه (A و از نظر سطح عملکرد شیوه نمایش (گروه (A موثرتر از شیوه سخنرانی (گروه (B بود.بحث و نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر نشان داد که روش سخنرانی بر افزایش سطح آگاهی نسبت به روش ایفای نقش ارجحیت دارد اما در رابطه با بهبود وضعیت عملکرد دانشجویان روش ایفای نقش موثرتر واقع شد و با توجه به اینکه دانشجویان اتاق عمل به عنوان یکی از افراد تیم جراحی در برقراری یک پوزیشن جراحی صحیح نقش مهمی را ایفا می کنند، توصیه می گردد که علاوه بر استفاده از شیوه سخنرانی در جهت افزایش سطح آگاهی دانشجویان در رابطه با پوزیشن دهی صحیح ، برای بهبود هر چه بیشتر سطح عملکرد آنان از شیوه ی ایفای نقش و یادگیری مبتنی بر تجربه در محیط های شبیه سازی شده ای که استرس موجود درمحیط های واقعی را ندارند استفاده گردد. با این روش هر یک از دانشجویان علاوه بر تجربه ی پوزیشن دادن به یکدیگر بر روی تخت جراحی با اصول صحیح ، تجربه ی قرار گرفتن خود در انواع پوزیشن جراحی و درک نقاط تحت فشار و مخاطراتی که بیمار را تهدید می کند را نیز خواهند داشت

ایفای نقش ، سخنرانی ، پوزیشن دهی ، یادگیری مبتنی برتجربه ، شبیه سازی