تورج هاشمی - استاد گروه روان شناسی، دانشگاه تبریز
فرشته گل پرور - دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز
اسکندر فتحی آذر - استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه شناخت و مقابله با قلدری دانش آموزان بر باورها و دیدگاه های معلمان درباره قلدری و خودکارآمدی ادراک شده آنان در مدیریت رفتار کلاس بود. به منظور اجرای پژوهش، ۴۰ نفر از معلمان زن دوره ابتدایی به شکل تصادفی ساده انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل گماشته شدند. برای اندازه گیری متغیرها از پرسش نامه های رفتار اجتماعی دانش آموزان و خودکارآمدی معلمان استفاده شد. برنامه طراحی شده برای گروه آزمایش با محتوای شناخت و مقابله با قلدری، در شش جلسه نود دقیقه ای به کار گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که مداخله تربیتی توانسته تغییرات معناداری در دو نوع از باورهای معلمان به قلدری (باورهای جرات مندانه و هنجاری) و میزان خودکارآمدی آنان در مدیریت رفتار کلاس به وجود آورد. با توجه به اینکه افزایش آگاهی و دانش معلمان درباره قلدری و کسب مهارت در مقابله با آن نتایج مثبتی داشته است. یافته های پژوهش حاضر بر ضرورت اجرای دوره های آماده سازی و رشد حرفه ای معلمان و مشاوران مدارس برای مواجه صحیح با مسائل رفتاری دانش آموزان تاکید دارد و می تواند در طراحی محتوای برنامه های ضمن خدمت معلمان اثرگذار باشند.

قلدری, شناخت و مقابله با قلدری, باورهای معلمان, خودکارآمدی در مدیریت رفتار کلاس