مینا رحیمی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
علی اکبر امین بیدختی - استاد گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
محمدرضا زارع بنادکوکی - استادیار گره مهندسی صنایع، دانشگاه میبد یزد، یزد، ایران.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص­ها ی موثر بر رتبه بندی دانشگاهها با تمرکز بر جنبه های آموزشی است. این پژوهش، به لحاظ روش گردآوری داد ه ها، در زمره پژوهشهای ترکیبی(کمی- کیفی) قرار می­گیرد. پژوهش با استفاده از روش ترکیبی نظریه داده بنیاد و دلفی فازی انجام گرفت. بخش کیفی پژوهش از طریق مصاحبه باز و هدفمند با خبرگان علمی و صاحبان صنایع و دانشجویان انجام شد به منظور تجزیه وتحلیل داد­ه های کیفی از فرایند سه مرحله ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. در بخش کمی پژوهش، از روش دلفی فازی با اعداد فازی مثلثی جهت شناسایی شاخصهای مناسب و اولویت بندی آنها استفاده شد. جامعه آماری در بخش استخراج شاخصها، کلیه پژوهشها و منابع مرتبط با رتبه بندی دانشگاه استفاده شده است و در بخش مصاحبه با خبرگان،  افراد صاحب نظر و خبره از دانشگاهای جامع دولتی مستقر در تهران به روش هدفمند انتخاب شدند. براساس تجزیه وتحلیل داده ها هفده مولفه و شصت و نه شاخص موثر در رتبه بندی آموزشی دانشگاهها شناسایی شد. شش بعد اصلی شامل، استراتژی و اهداف ، منابع مالی، نظام ارزیابی و بازخورد، فرآیند آموزش، تجاری سازی و منابع انسانی می باشد.(در بخش کمی به استخراج شاخصهای آموزشی مناسب و اولویت بندی آنها پرداخته شده است.) مولفه های های شناسایی شده به ترتیب اهمیت عبارتند از: ارتباط با صنعت، منابع آموزشی، مهارت آموزی، تجاری سازی، منابع مالی، برنامه ریزی، اساتید، تعامل بین المللی، استراتژی و اهداف، کارکنان اداری، اخلاق مداری، محتوای آموزش، دانشجویان ، ارزیابی و نظارت، فارغ التحصیلان، ارتباطات فرابخشی و مدیران. نتایج نشان داد آموزش دانشگاهی منجر به بهبود پژوهش و تولیدات علمی می گردد . جهت ارتقای دانشگاهها به تراز جهانی توجه مجدد به آموزش دانشگاهی باید در ساز و کار برنامه های توسعه دانشگاهها قرارگیرد.

شاخص های آموزشی, رتبه بندی دانشگاه, نظریه داده بنیاد, روش دلفی فازی