تاثیر تنش آبی و پساب شهری بر غلظت فلزات سنگین، عملکرد و ویژگی های کیفی ریحان (Ocimum basilicum L.)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله علوم باغبانی، دوره: 37، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSUM-37-3_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 55
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید شیوخی سوغانلو

گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران

محمدعلی غلامی

گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران

یوسف قاسمی

گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

به­منظور ارزیابی تاثیر تنش آبی و پساب شهری بر غلظت فلزات سنگین، عملکرد و برخی ویژگی­های گیاه ریحان، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با تیمارهای آزمایشی شامل؛ عامل اول منبع آبیاری (I) در دو سطح )پساب و آب چاه) و عامل دوم تنش آبی (S) در شش سطح کم­ترین تنش (S۱ and S۲)، تنش متوسط (S۳ and S۴) و تنش شدید (S۵ and S۶) در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. بر پایه یافته­ها، آبیاری با پساب باعث افزایش ارتفاع گیاه، وزن تر، وزن خشک، قطر ساقه، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید در مقایسه با آبیاری با آب چاه شد. در حالی که تاثیر چندانی بر میزان فلاونوئید، فنل و فعالیت آنتی­اکسیدانی نداشت. در شرایط ایجاد کم­ترین تنش بویژه سطح S۱، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، فلاونوئید، فنل و فعالیت آنتی­اکسیدانی برگ ریحان به­ترتیب با کاهش ۳/۶۳، ۸/۳۲، ۷/۴۰، ۸/۴۵، ۳/۴۶، ۵/۵۵ و ۸/۹ درصدی نسبت به شرایط تنش شدید S۶، روبه­رو شد. این در حالی بود که بیشترین میزان ارتفاع گیاه، وزن تر، وزن خشک و قطر ساقه در سطح کم­ترین تنش S۱، به­ترتیب با ۶/۴۸ سانتی­متر، ۵/۱۱ و ۵۱/۳ گرم در تک بوته و ۴/۳ میلی­متر مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که غلظت فلزات سرب و کادمیوم تحت تاثیر اثر متقابل منبع آبیاری و تنش آبی قرار گرفت. به طوری که بیشترین غلظت سرب و کادمیوم در تیمار آبیاری با پساب و سطوح تنش S۴ و S۵ به­ترتیب با ۴۲/۱۳، ۴۰/۱۳، ۵۰/۱۰ و ۵۳/۱۰ میلی­گرم بر کیلوگرم مشاهده شد. این در حالی بود که غلظت فلزات کروم و نیکل دستخوش تغییرات چندانی نشد. بر پایه یافته­ها، می­توان سطوح تنش S۴ و S۵ را در بهره­وری آب مناسب دانست و استفاده از پساب شهری در آبیاری گیاه ریحان را با در نظر گرفتن استانداردهای مجاز موجود، توصیه کرد.

کلیدواژه ها

ارتفاع گیاه, تنش شدید, فعالیت آنتی اکسیدانی, کادمیوم, کلروفیل کل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.