امیر حمیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی
آی سا گلمحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی

هدف: معضل بیکاری کارگران و تامین معاش آنان در دوران بیکاری همواره یکی از اصلی­ترین مباحث حقوق تامین اجتماعی است، هدف از پژوهش پیش­رو بررسی وضعیت بیمه بیکاری در ادبیات حقوق کار و تامین اجتماعی ایران است.روش: شیوه پژوهش توصیفی-تحلیلی و بر پایه بررسی­ های کتابخانه ­ای است.نتیجه­: پژوهش نشانگر آن است که در ایران با تصویب قانون بیمه­ ی بیکاری در سال ۱۳۶۹، کارگرانی که ناخواسته و بر خلاف میل و اراده­ ی خود بیکار شده اند، می توانند با توجه به سابقه­ ی بیمه­ ی پرداختی و تحت ضوابط و شرایطی همچون لزوم پرداخت شش ماهه­ ی حق بیمه (به استثنای موارد بیکاری ناشی از حوادث غیر مترقبه) و ارادی نبودن بیکاری با تشخیص مرجع ذیصلاح از مقرری بیمه ­ی بیکاری به عنوان «حمایت اجتماعی» برخوردار گردند. بر پایه­ ی آرای وحدت رویه دیوان، بیکاری­ های ناشی از فسخ قرارداد از سوی کارفرما، اخراج به دلیل قصور یا تخلف از آیین­ نامه­ های انضباطی، بازخرید بر خلاف اراده، واگذاری محل کار به غیر، تعدیل نیرو به سبب عدم نیاز و تغییر جغرافیائی محل خدمت، همگی بیکاری بر خلاف اراده و مشمول بیمه بیکاری به شمار آمده و از سوی دیگر بیکاری­ های ناشی از مشاغل فصلی، اتمام مدت قرارداد و بیکاری بیمه شدگان اختیاری از شمول بیمه بیکاری خارج دانسته شده ­اند. دیوان همچنین دریافت مقرری از جانب کارگران مسنی را که در تاریخ دریافت بیمه­ ی بیکاری دارای پنجاه و پنج سال سن یا بیشتر باشند، تا زمان بازنشستگی مجاز می­داند.

واژگان کلیدی: "تامین اجتماعی", "بیکاری", "بیمه ی بیکاری", "دیوان عدالت اداری", "رویه ی قضائی"