نگاهی نو به حکم وصیت به ثلث

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله مطالعات حقوقی، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JLSZUT-10-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 64
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید مسجدسرائی

دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

مصطفی جباری

دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

در فقه و قانون مدنی، نفوذ وصیت به بیش از ثلث منوط به اجازه ورثه دانسته شده است؛ اگرچه درباره­ زمان نفوذ اجازه ورثه در فقه اختلاف نظر وجود داشته و قانون مدنی آن­ را به اجمال و ابهام گذاشته و از آن گذشته است. اما این نوشتار- که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای انجام شده است- در پی یافتن پاسخ به این سوال است که آیا وصیت امری تعبدی یا توقیفی بوده که نفوذ آن در بیش از ثلث، منوط به اجازه ورثه است یا آن­که می­توان آن را امری موردی و قضایی تلقی کرده و نه تنها وصیت به بیش از ثلث، بلکه گاهی حتی به مقدار ثلث را نیز نافذ ندانست؟ ادعای نویسندگان آن است که می­توان وصیت را از حوزه احوال شخصیه خارج دانست و آن را امری قضائی تلقی کرده و بسته به اوضاع و شرایط اقتصادی، روحی و عاطفی ورثه و نیز تعداد آنان و مقدار ما­ترک و نیز وضع مالی و اقتصادی موصی­له یا موصی­لهم متغیر دانست و در نتیجه، پذیرفت که وصیت از یک رابطه انحصاری بین موصی و موصی­له در می­آید و این نهاد دادرسی و دادرس است که در خصوص اعمال آن به اندازه ثلث و گاه به کمتر از ثلث، تصمیم می­گیرد.

کلیدواژه ها

اجازه ورثه در وصیت, نفوذ وصیت, وصیت, وصیت به ثلث, وصیت مازاد بر ثلث

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.