فرشید یزدانی - گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
عارفه محقق - گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
نقی فاضلی - گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده هدف از انجام این تحقیق، طراحی مدل ساختاری عوامل بومی موثر بر حسابداری مدیریت رفتاری بود. روش تحقیق به صورت کیفی و کمی بود. اطلاعات تحقیق به وسیله مصاحبه جمع آوری شد. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان، اساتید و متخصصین حوزه حسابداری مدیریت و علوم رفتاری بودند که تعداد مصاحبه شوندگان حدود ۱۶ نفر بود. روش نمونه گیری به صورت گلوله برفی بود که از مصاحبه شوندگان خواسته شد افرادی مطلع در رابطه با موضوع تحقیق را جهت انجام مصاحبه های بعدی معرفی نمایند. داده های اولیه به شیوه مصاحبه گردآوری شدند. مطابق فرایند روش شناختی، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، نخست از دل تعداد زیاد انواع داده های اولیه، کدهای مرتبط با موضوع مشخص شدند؛ سپس به شیوه مقایسه مداوم از دل چندین کد، یک مفهوم استخراج شد و به همین شیوه سایر کدها نیز به مفاهیم تبدیل شدند تا در نهایت ۲۰ مقوله و ۱۰۰ مفهوم به دست آمد. در مرحله بعد، شاخص های بدست آمده در قالب پرسشنامه طراحی شد و بین جامعه آماری دوم یعنی فعالان و شاغلین حوزه حسابداری مدیریت حاضر در بازار سرمایه که در دسترس بودند تعداد ۵۸ پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردید و داده های بدست آمده در بخش کمی تحقیق مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و یافته های تحقیق نشان داد که، ۴ مقوله به عنوان مقوله محوری ظاهر شدند که شامل: قضاوت حسابداران، قضاوت و تصمیم گیری افراد، عوامل رفتاری، ارزیابی و کنترل می باشند. سایر مقوله ها برای ارائه در مدل تصویری در پنج دسته شرایط علی (۴ مقوله)، بستر یا زمینه (۲ مقوله)، شرایط مداخله گر (۴ مقوله)، راهبردها (۳مقوله)، پیامدها (۳ مقوله) قرار گرفتند. در ادامه بر اساس شاخص ها، مولفه ها، مفاهیم و مقوله های مدل پیشنهادی، پرسشنامه ای ۱۰۰ سوالی تدوین گردید و بر مبنای داده های گردآوری شده روابط مدل پیشنهادی ارائه شده مورد بررسی قرار گرفته که در نهایت با توجه به اینکه تمامی اعداد معناداری پارامترهای مدل از عدد ۹۶/۱ بزرگتر است، لذا می توان ادعا نمود که تمامی روابط ساختاری موجود مورد تایید قرار گرفته و تحلیل کمی صحه ای بر صحت و قابل اطمینان بودن نتایح تحلیل کیفی می باشد. بنابراین نتایج تحلیل عاملی تاییدی حاکی از برازش کلی این جزء (متغیر شرایط علی، محوری، راهبردها، بستر، مداخله گر، پیامدها) از الگوی پیشنهادی با داده ها است و نشان دهنده برازش مناسب این بخش از مدل اندازه گیری می باشد.

واژه های کلیدی: طراحی الگو, حسابداری, مدیریت رفتاری, نظریه داده بنیاد