بررسی پاسخ به گزینش مستقیم و غیر مستقیم صفات زراعی و مراحل زایشی در شرایط تنش کم آبی در سویا (.Glycine max L)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 16، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ESCS-16-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 87
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید رضا بابائی

استادیار پژوهش بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

چکیده

کارائی گزینش مستلزم شناخت کامل و دقیق مولفه های ژنتیکی صفات زراعی در جمعیت های اصلاحی است. با هدف بررسی مولفه های ژنتیکی صفات زراعی و زایشی، در سال ۱۳۹۲ در کرج، ۵۰ ژنوتیپ سویا در دو محیط نرمال و تنش خشکی در قالب دو طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. در طول مراحل رشد، مراحل زایشی و پس از رسیدن محصول صفات زراعی ارزیابی و ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصله اغلب مولفه های ژنتیکی در دو محیط نرمال و تنش مشابه بود. اکثر ژنوتیپ ها زودرس و متعلق به گروه رسیدن ۱ بودند. در بین خصوصیات مراحل زایشی بیشترین و کمترین میزان پیشرفت ژنتیکی در محیط نرمال ۲۱.۴۰ و ۳.۹۵ درصد و در محیط تنش ۲۱.۹ و ۷.۳ درصد به ترتیب مربوط به روز تا شروع پر شدن دانه و طول نسبی مراحل زایشی بود. در محیط نرمال بیشترین پیشرفت ژنتیکی ۰.۵۲ مربوط به تعداد غلاف در بوته و تعداد شاخه فرعی و کمترین پیشرفت ژنتیکی ۰.۱۴ مربوط به تعداد گره در ساقه بود. در محیط تنش نیز بیشترین و کمترین پیشرفت ژنتیکی ۱۰۴/۰ و ۱۴/۰ به ترتیب مربوط به تعداد غلاف در بوته و تعداد گره در ساقه بود. در بین صفات زراعی در شرایط نرمال بیشترین مقادیر پاسخ به گزینش غیرمستقیم عملکرد دانه به میزان ۱.۶ و ۱.۴۱ گرم به ترتیب از طریق وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته و در شرایط تنش به میزان ۱.۰۴، ۰.۸۹ و ۰.۸۷ از طریق تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه بدست آمد. همچنین بر اساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل، پنج ژنوتیپ در گروه متحمل، هفت ژنوتیپ در گروه نیمه متحمل، ۱۱ ژنوتیپ در گروه نیمه حساس و ۲۷ ژنوتیپ در گروه حساس قرار گرفتند. ژنوتیپ های Roanak، Kabalovskaja و TMS به عنوان متحمل ترین و AGS ۳۶۳، Hermen وKuban به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند.

کلیدواژه ها

پیشرفت ژنتیکی, شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل, صفات زراعی, صفات مراحل زایشی, کارائی گزینش, وراثت پذیری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.