تحلیل زیبایی شناسی پوسترهای سینمایی مرتضی ممیز براساس نظریه مولی-مولکولی فلیکس گتاری

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله جامعه شناسی هنر و ادبیات، دوره: 15، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JSAL-15-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 305
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حنانه یعقوبی

دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

لیلا منتظری

استادیار، گروه هنر، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش: فلیکس گتاری در نظریه مولی-مولکولی خود، به ارتباط میان جامعه و افراد پرداخته که از منظر او این ارتباط خود به نوعی انقلاب منجر می­شود. گتاری که خود فیلسوفی پسامدرن، محسوب می­شود، به ساختارشکنی اعتقاد داشته و در نظریه رویزومی خود به حرکت­هایی با بی نهایت آغاز و پایان اشاره می­کند. در این گفتار تلاش شده با انتخاب پنج پوستر سینمایی از مرتضی ممیز، به تحلیل رویکرد مولی-مولکولی آن­ها و گفتمان حاکم دوران پرداخته ­شود. ممیز که خود هنرمندی ساختارشکن و جریان­ساز در ایران است، به خوبی این دیدگاه را در آثارش به معرض دید قرار داده ­است. پرسش اصلی در این پژوهش این است که این نظریه چگونه خود را در پوسترهای سینمایی ممیز نشان داده ­است؟ برای پاسخ به این سوال، باید به شرایط آن دوران جامعه و مردم پرداخت. روش پژوهش: در این نوشتار با انتخاب پنج پوستر از آثار سینمایی ممیز به تحلیل آثار او پرداخته شده ­است. انتخاب پوستر، براساس شرایط ایران در آن دوران بوده و سعی بر آن بود که از دوران قبل از انقلاب اسلامی ایران، دوران جنگ تحمیلی عراق با ایران و هم­چنین دوران پس از جنگ، پوسترها انتخاب شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتاب­خانه­ای می­باشد. در این پژوهش، تلاش بر معرفی تعدادی از مفاهیم گتاری ذیل نظریه مولی- مولکولی او بوده که تعدادی از این مفاهیم با همراهی ژیل دلوز مطرح گردیده ­است. یافته­ها: با توجه به دیدگاه مولی-مولکولی گتاری، هنر بازتاب دهنده و آیینه جامعه و روان بوده؛ بنابراین خوانش این پوسترها براساس توجه به رویداد سال­های بیان­شده که از دوران قبل از انقلاب اسلامی ایران تا دوران سازندگی پس از انقلاب ۱۳۵۷ بوده را شامل می­شود. ساختارشکنی و عدم پیروی از قوانین طراحی پوستر در آثار پوستر سینمایی ممیز نمایان­گر بوده و در هر پنج پوستر ویژگی­هایش ذکر گشته­ است. نتیجه­گیری: در این نوشتار پس از توصیف هر پنج پوستر براساس رخدادهای زمان و دیدگاه هنری مرتضی ممیز، قرابت نظریه مولی- مولکولی گتاری با آنان مورد تحلیل و بررسی قرارگرفت. پوسترهای منتخب امکان خوانش با دیدگاه مورد نظر را داشته و همگی بازتابی از دوران و خلاقیت ممیز بودند. نگارندگان سعی برآن داشتند که در این پوسترها مفاهیم دیگری از فلسفه گتاری و دلوز را مورد خوانش قرار دهند. در نهایت این مقاله نشان می­دهد که پوسترهای سینمایی مرتضی ممیز با رویکرد مولی-مولکولی گتاری مطابقت دارد. این پوسترها، علاوه بر تبلیغ فیلم و جذب مخاطب، آیینه­ای برای نمایش رویدادهای دوران خود و هم­بستگی میان آحاد مردم است.

کلیدواژه ها

زیبایی شناسی, مرتضی ممیز, فلیکس گتاری, پوستر, سینما, مولی, مولکولی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.