سازوکار تاثیر پنج تمهید فرمالیستی در فضاسازی نمایشی شاهنامه با تکیه بر غمنامه سهراب و جنگنامه کیکاووس

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: ماهنامه سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره: 16، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_BAHAR-16-5_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 185
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میترا بیغمی

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.

مریم جعفری

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.

عباس ذاکری

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: حماسه بخش جدایی ناپذیر زندگی ایرانیان است و قرن هاست که در ادب و ادبیات ملت ما جایگاه خاصی دارد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر برخی مولفه های فرمالیسم در فضاسازی می پردازد. در تلاشیم که نشان دهیم براثر ترکیب و به کارگیری چه عواملی میتوان اطلاعات بنیادینی را ارائه داد که فضای نمایشی شاهنامه بتدریج و از طریق آن پی ریزی شده است. روش مطالعه: در این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با ابزارهایی که فرمالیسم در اختیار ما قرار داده است، به بررسی و تحلیل این موضوع در جنگنامه کیکاووس و غمنامه سهراب از شاهنامه فردوسی پرداخته شده است. یافته ها: در این مقاله ابتدا مولفه های فرمالیسم ارائه شد و پس از ارائه شواهد لازم از شاهنامه، به تحلیل نحوه فضاسازی نمایشی پرداخته و به نحوه عملکرد آنها در فرایند خلق فضا با استفاده از تحلیل متنی توجه شده است. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان میدهد که چگونه از طریق ارتباط و تعامل لایه های مختلف فرمالیستی میتوان فضاسازی کلی نمایشی را شکل داد؛ بگونه ای که با تمهیدات فرمالیستی شاعر توانسته است به معرفی مکان، زمان، کنش و موقعیت شخصیت ها بپردازد و حالاتی چون سردی، گرمی، سنگینی، یاس، شادی، ترس عشق، اندوه، سوءظن، و رازآلوددی را بر فضای نمایشی داستان غالب کند.

کلیدواژه ها

فرمالیسم، فضاسازی نمایشی، شاهنامه، جنگنامه کیکاووس، غمنامه سهراب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.