علی قنبریان - پژوهشگر پسادکتری دانشگاه تهران
مهشاد یعقوبی - کارشناس ارشد الهیات گرایش فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

تلقیح مصنوعی در برابر لقاح طبیعی است. تلقیح، ترکیب اسپرم مرد و تخمک زن، خواه زوج و زوجه و خواه بیگانه، برای انعقاد و بارور نمودن نطفه با هر وسیله ای غیر از مقاربت است. این ترکیب یا در رحم صورت می پذیرد یا در خارج رحم. در انجام عمل لقاح مصنوعی باید از انجام مقدمات به صورتی که در شرع و عرف ممنوع اعلام شده مانند تماس نامحرم، اجتناب کرد. تلقیح از مسائل مستحدثه و نو می باشد که از دستاوردهای علم نوین پزشکی است و در زمان پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) به شکل کنونی مطرح نبوده است و لازم است پژوهش هایی صورت گرفته و اقسام مختلف آن از نظر فقهی و حقوقی بررسی شود. در مقاله حاضر تعریف و شرایط تلقیح مصنوعی بیان شده است و مستندات فقهی و حقوقی و پزشکی آن بررسی شده و احکام تکلیفی (وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه) و وضعی (مانند ارث و نفقه) اقسام مختلف آن بیان شده است. گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای انجام شده است و به شیوه توصیفی تحلیلی پردازش صورت گرفته است.

تلقیح مصنوعی، نطفه، تخمک، اسپرم، رحم جایگزین