رضا محموداوغلی - دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی

این مقاله به دنبال بررسی ارتباط بین مذهب و جنبش های اجتماعی در دوره معاصر می باشد. از آنجا کهجنبش های اجتماعی نقش مهمی در فرایند تکامل و توسعه جوامع دارند، درک نقش مذهب در حمایت یابه چالش کشیدن چنین جنبش هایی اغلب برای درک فرآیندهای تغییر اجتماعی حیاتی است. مذهبنقش کلیدی در توسعه و بسیج بسیاری از تاثیرگذارترین جنبش های اجتماعی در سراسر جهان داشته است. در این پژوهش, روش توصیفی-تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته که با استفاده از ابزار فیش برداری برایجمع آوری داده ها اقدام شده است. نتایج نشان داد مذهب با فراهم کردن و توجیه جهان بینی، اصولاخلاقی، و اهداف جنبش ها به موفقیت چنبش ها کمک کرده است. همچنین مذهب به عنوان واسطه بینزندگی روزمره افراد و ساختارهای بزرگ سیاسی عمل کرده است. دین نه تنها در حوزه عملی، بلکه درقلمرو ایده ها نیز نقش واسطه را داشته است و ایده های بزرگ در مورد ایدئولوژی، اخلاق، و ماهیت جامعهانسانی را به جنبش ها داده است. نقش اصلی مذهب برای جنبش های اجتماعی، ارائه الگوهای نمادیننهادی، حمایت مالی، کنش های سیاسی، رهبری و شبکه های اجتماعی است. بطوریکه بسیاری از محققانجنبش اجتماعی تاکید کرده اند در طول تاریخ، مذهب منابع ملموسی برای بسیج سیاسی جنبش ها فراهمکرده است

دین، جنبش های اجتماعی، بسیج سیاسی، ایدئولوژی