Masoumeh Khazaei poul - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
Davoud Azadfar - دانشیار گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
Zohreh Saeedi - کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، گرگان، ایران

هدف این پژوهش تعیین و مقایسه تنوع ژنتیکی جمعیت های نوش در ذخیره گاه جنگلی سورکش به کمک چند‍شکلی نشانگر بیوشیمیایی پراکسیداز در دو اندام شاخه و فلس بوده است. نمونه برداری به طور همزمان از فلس و شاخه دوساله ۳۰ پایه نوش از سه جمعیت انجام شد. نمونه ها از ارتفاع میانه تاج و از جهت ثابت جنوبی تاج شده شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار GenAlEx در خصوص ویژگی های آللی نشانگرهای مورد پژوهش و مقایسه توانایی دو اندام و گروه بندی پایه ها برای بررسی تنوع درون و بین جمعیتی توسط تحلیل خوشه ای داده های الکتروفورتیکی (ژل های تهیه شده) توسط نرم افزار NTSYS ۲.۰۲ انجام شد. بررسی کیفی با الکتروفورز عمودی به روش PAGE (پلی آکریل آمید ژل الکتروفورز) انجام شد و داده های الکتروفورتیکی پایه های هر منطقه به کمک تحلیل خوشه ای گروه بندی شدند. با توجه به نتایج، جمعیت دو با میانگین تعداد آلل مشاهده شده در هر جایگاه ژنی (۲)، میانگین تعداد آلل موثر (۷۷/۱)، هتروزیگوتی قابل انتظار (۴۲/۰) و درصد پلی مورفیسم (۱۰۰) دارای بیشترین شاخص های تفکیک آللی نسبت به دو جمعیت دیگر است. همچنین تنوع درون جمعیتی (حدودا ۶۰) بیشتر از تنوع بین جمعیتی (حدودا ۴۰) به دست آمد که باید در مدیریت این ذخیره گاه برای افزایش تنوع مدنظر قرار گیرد. همچنین اندام فلس در نوش با میانگین تعداد آلل مشاهده شده در هر جایگاه ژنی (۴۸/۱)، میانگین تعداد آلل موثر (۴۹/۱)، هتروزیگوتی قابل انتظار (۲۷/۰)، میانگین شاخص اطلاعات شانون (۳۹/۰)، تعداد باند (۹) و درصد چندشکلی (۶۷/۶۶) نسبت به ویژگی های آللی اندام شاخه دارای مقادیر بیشتری در پژوهش­های تنوع ژنتیکی است.

واژه های کلیدی: الکتروفورز, تنوع درون جمعیتی, فاضل آباد, نشانگر بیوشیمیایی