رامین کرمی - پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده توسعه و بهینه سازی فناوریهای انرژی
فرزاد نجفی گوگرچی
محمد ایازی

در گذشته سیستم های بادگیر که دارای سرمایش خود به خودی برای ایجاد شرایط تهویه مطبوع هستند، در مناطق مختلف کشور بخصوص نواحی کویری نظیر شهرهای یزد و کرمان، استفاده فراوان داشته است. بادگیرها با اشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده اند. تا قبل از اختراع کولر برقی و گسترش آن در شهرهای مختلف، از بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی استفاده شده است. در این مقاله سیستم های بادگیر که برای ایجاد سرمایش استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است. امروزه استفاده فراوان از سوخت های فسیلی موجب آلودگی های جدی در محیط زیست شده است. از این رو با ایجاد تهویه خود به خودی بوسیله بادگیرها، صرفه جوئی قابل ملاحظه ای در مصرف انرژی، حاصل می گردد. بادگیرهای سنتی در صورت وجود آب در منطقه، باد را به زیرزمین انتقال می دهند. در زیرزمین فواره یا حوض تعبیه شده است. هوا از طریق تبخیر آب خنک می گردد. در این حالت تبادل انرژی بین هوا و آب نه تنها موجب تبخیر آب بلکه موجب خنک شدن هوا می شود. روش های مختلفی برای استفاده از بادگیرها وجود دارد که در اینجا به اهمیت استفاده از آن ها پرداخته می شود.

بادگیر، سرمایش طبیعی، تهویه مطبوع، کاهش مصرف انرژی