مطالعه تطبیقی تفکیک قوا در نظام حقوقی ژاپن و ایران؛ بهینه سنجی الگوی تفکیک قوا

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه دین و قانون، دوره: 8، شماره: 27
  • کد COI اختصاصی: JR_QJRL-8-27_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 94
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید مهدی غمامی

چکیده

ایده تفکیک قوا سبب شکل گیری نظام های حقوقی مختلف از جمله؛ نظام ریاستی، پارلمانی و نیمه ریاستی نیمه پارلمانی برای جلوگیری از تجمیع قدرت نهادی، و تخصصی شدن امور همجنس در سه حوزه تقنین، اجرا و قضا شده است. مقارنه الگوهای محقق شده از تفکیک قوا روش مطالعه تطبیقی تجویزی (نورماتیو)، ضمن انجام توصیف برای تحقق مطلوب تر الگوهای هم کارکرد، پیشنهادهایی نیز ارائه می دهد. از این جهت مطالعه تطبیقی تجویزی برای نظام حقوقی ایران که گرایش به بهبود تفکیک قوای خود دارد و رهبری آن بعد از اصطکاک های عمده قوه مجریه با سایر قوا در ۲۴/۷/۱۳۹۰ به طور جد این ایده را طرح ساختند، اهمیت دوچندان دارد. بر این اساس نگارندگان با در این مقاله درصدد مطالعه تطبیقی تجویزی تفکیک قوا در ایران و ژاپن برآمده اند. کشوری آسیایی که در امر اقتصاد کاملا موفق است و همانند ایرران از مدل قوه مجریه دو رکنی بهره می برد. مدل تفکیک قوای ژاپن، سلطنتی مشروطه پارلمانی است که قوه مجریه متشکل از امپراتور و کابینه، در برابر پارلمان مسئول هستند. مطابق قانون اساسی در نظام حقوقی ایران مدل استقلال قوا که قرابت هایی با مدل تفکیک قوای نیمه ریاستی و نیمه پارلمانی دارد، با پذیرش حکومت دینی در قالب ولایت فقیه بنا نهاده شده است. بدین ترتیب نگارندگان ضمن بررسی وجوه افتراق و اشتراک نظام های تفکیک قوا، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی توضیح داد ند که مدل پارلمانی در ژاپن چون بر دولت تفوق دارد، با اصطکاک های اجرایی بسیار کمتری مواجه و چون اقتدار تقنینی و نظارتی به صورت انحصاری در چارچوب دایت (پارلمان) اعمال می گردد، با تشتت هنجاری و اجرایی و حتی قضایی روبرو می گردد.

کلیدواژه ها

استقلال قوا, تفکیک قوا, قانون اساسی, پارلمان, ایران, ژاپن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.