اثرگذاری نقش های ترغیبی، عاطفی و ادبی در تبیین آموزه های اخلاقی مندرج در غزلیات و ترجیعات مولوی؛ با رویکرد به نظریه ارتباط کلامی یاکوبسن
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، دوره: 18، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IJEST-18-3_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 78
نویسندگان
چکیده
زمینه: مولوی در غزلها و ترجیعات خود، ارتباطی ژرف با مخاطبان برقرار کرده و رویکردهای تعلیمیاش را برای آنها شرح داده است. پیوند میان خالق اثر، متن خلقشده و شنونده در این شعرها برجسته به نظر می رسد. در دوران معاصر، نظریهپردازان بسیاری به ارتباط میان این مولفهها پرداختهاند که از این بین، رومن یاکوبسن و نظریه ارتباط کلامی او از اعتبار بیشتری برخوردار است. بررسی آموزههای تعلیمی مولوی و چگونگی بازنمایی آن بر اساس مبانی نظریه مذکور با عنایت به نقشهای ترغیبی، عاطفی و ادبی، هدف و مساله اصلی پژوهش حاضر است. این تحقیق با تکیه بر منابع کتابخانهای و روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده است. نتیجه گیری: نقش ترغیبی زبان در غزلیات و ترجیعات برای سوق دادن مخاطب به انجام بایستههای اخلاقی و پرهیز از کاستیهای منشی بوده است. نقش عاطفی، بیانگر چیرگی من اجتماعی مولوی بر من فردی اوست. این مقوله باعث شده است استفاده از واژگانی با بار معنایی اندوهآور در شعرها افزایش یابد. نقش ادبی، مبین قدرت تصویرگری مولوی برای محسوس جلوه دادن تضادها و تقابلهای اخلاقی موجود در جامعه است. در مجموع، غزلیات و ترجیعات، بستری برای بازنمایی آموزههای اخلاقی متنوعی چون: «خدامحوری، توکل به حق تعالی، پرهیز از عادات بد، گرایش به عادات نیکو، خودمراقبتی، نفسستیزی، تبیین عظمت باری تعالی، ضعف انسان در برابر قدرت خداوند، دشوار بودن عشق در آغاز راه، سودمندی عشقورزیدن پس از تابآوردن سختیهای آن، بدل شدن سالک از فردی منفعل به انسانی کامل در اثر بهرهمندی از توجهات الهی، عشق عامل عزت بخشیدن به انسان، اظهار بندگی در برابر خداوند» شده است.کلیدواژه ها
Mowlana, Tarjiat, Ethical doctrines, Jakobson, Verbal communication, مولوی, غزلیات و ترجیعات, آموزه های اخلاقی, یاکوبسن, ارتباط کلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.