تنوع ژنتیکی در قدرت بذر سینگل کراس ها و هیبریدهای تاپ کراس چغندرقند
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 47
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-47_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 294
نویسندگان
Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: جوانه زنی و پتانسیل ظهور گیاهچه مطلوب بذر منوژرم چغندرقند در سطح مزرعه، به کیفیت بذر وابسته است. همچنین عملکرد محصول و بهره وری از نهاده های کشاورزی، به استقرارگیاهچه در مزرعه بستگی دارد و توانایی برای جوانه زنی و استقرار گیاهچه به سرعت و یکنواختی ظهور گیاهچه قوی در شرایط مختلف محیطی بستگی دارد. دانش ما در رابطه با تنوع قدرت بذر و کارکرد آن در عملکرد محصول، محدود است. بر همین اساس، خصوصیات کیفی بذر از جمله قدرت بذر، در فرآیند اصلاح چغندرقند برای تهیه ارقام با بنیه و کارکرد مناسب بذر در مزرعه، ضروری است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و رتبه بندی سینگل کراس ها و هیبریدهای در حال اصلاح به لحاظ صفات مختلف قدرت بذر و تعیین ارتباط بین آن ها جهت دست یابی به حداکثر کیفیت بذر انجام شد. مواد و روش ها: در این تحقیق، صفات قدرت بذر ۲۲ سینگل کراس و ۲۲ هیبرید تاپ کراس حاصل از تلاقی آنها با یک لاین گرده افشان چغندرقند، در شرایط گلخانه و در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند طی سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ مطالعه شد. ارزیابی صفات کیفی سینگل کراس ها و هیبریدها در دو آزمایش جداگانه در شرایط گلخانه هر یک با ۲۲ تیمار و با استفاده طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد صفات ظهور گیاهچه در سینگل کراس ها و هیبریدهای تاپ کراس حاصل از تلاقی انها در چغندرقند تحت تاثیر ژنوتیپ می باشد. تنوع ژنتیکی بین سینگل کراس ها و هیبریدهای حاصل به لحاظ قدرت بذر مشاهده شد. هیبریدهایی که درصد جوانه غیر نرمال و بذرهای جوانه نزده مغزدار کمتر و یکنواختی جوانه زنی بالا در شرایط آزمایشگاه داشتند، افزایش درصد ظهور گیاهچه آن ها نسبت به دیگر هیبریدها، معنی دار بود. در نهایت، هیبریدهایی که یکنواختی جوانه زنی بالا در آزمایشگاه داشتند، ضریب سرعت ظهور گیاهچه بیشتر و در زمان کمتری سبز شدند. نتیجه گیری: بهنظر میرسد، صفت یکنواختی جوانه زنی بذر چغندرقند نقش تعیین کننده و معنی داری نسبت به مابقی صفات کیفی در آزمایشگاه دارد و می تواند در برنامه های اصلاحی به عنوان یکی از شاخص های انتخاب کیفی بذر، استفاده شود؛ همچنین روش تجزیه خوشه ای چند متغیره و شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) ژنوتیپ ها بر اساس صفات کیفی بذر چغندرقند (درصد ظهور گیاهچه، سرعت ظهور گیاهچه، میانگین زمان ظهور گیاهچه، ضریب سرعت ظهور گیاهچه، یکنواختی ظهور گیاهچه و میانگین وزن خشک گیاهچه) اختلاف آماری معنی داری را در خوشه و رتبه بندی آنها در SIIG بدست آورد. به نظر می رسد، از صفات جوانه زنی بذر چغندرقند می تواند در برنامه های اصلاحی به عنوان یکی از شاخص های انتخاب کیفی بذر، استفاده شود؛ بنابراین انتظار می رود، با انتخاب و غربال ژنوتیپ های برتر برای افزایش کیفیت بذر چغندرقند، منتج به بهبود و افزایش ظهور گیاهچه در مزرعه و در نهایت، با افزایش عملکرد محصول همراه شود.کلیدواژه ها
Establishment seedling, Germination uniformity, Selection index of ideal genotype, Seed quality, استقرار گیاهچه, شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل, کیفیت بذر, یکنواختی جوانه زنیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.