تجزیه همبستگی کانونیک صفات فیزیولوژیکی و مرتبط با عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان در محیط گلخانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی در مرحله گلدهی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 47
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-47_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 89
نویسندگان
Department of Plant Genetics and Production Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
Department of Plant Genetics and Production Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
Department of Agricultural Biotechnology, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
Department of Plant Genetics and Production Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش خشکی هر ساله خسارت فراوانی را در محصولات زراعی ایجاد می کند و موجب کاهش ۱۷ درصدی عملکرد می شود. ازاین رو انجام تحقیقات در زمینه بهبود مقاومت گیاهان در برابر تنش خشکی و یافتن راهکارهای مناسب جهت به حداقل رساندن تلفات آب در بخش کشاورزی از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی روابط موجود بین عملکرد و اجزای عملکرد، با صفات فیزیولوژیکی و استفاده از این روابط در گزینش ارقام پرمحصول تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود. مواد و روش ها: بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی، چهار ژنوتیپ گندم نان بهعنوان فاکتور A تحت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط نرمال و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بهعنوان فاکتور B در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان طی سال زراعی ۹۶-۹۵ بررسی شدند. پس از اندازه گیری صفات مورد مطالعه، بهمنظور بررسی روابط موجود بین عملکرد و اجزای عملکرد، با صفات فیزیولوژیکی و بررسی اهمیت نسبی صفات موثر بر عملکرد ژنوتیپ های مورد مطالعه، تجزیه واریانس، مقایسه میانگین ها، تجزیه همبستگی کانونیک انجام شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی دار وجود دارد. در شرایط نرمال و تنش خشکی، ژنوتیپ اروم از لحاظ صفات عملکرد بیولوژیک، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و ژنوتیپ میهن از نظر صفات وزن خشک بوته، تعداد دانه در سنبله، تعداد روز تا سنبله دهی، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و تعداد دانه در سنبلچه بهعنوان برترین ژنوتیپ شناخته شدند. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک نشان داد، در هر دو سطح نرمال و تنش بین جفت متغیرهای کانونیکی حاصل از صفات فیزیولوژیکی با عملکرد و اجزای عملکرد همبستگی معنی داری وجود دارد. تحت شرایط آبیاری مطلوب در گلخانه برای افزایش عملکرد دانه و وزن هزار دانه، صفات غلظت مالون دی آلدهید، مقدار پراکسیدهیدروژن، میزان پرولین، محتوای پراکسیداز و کاتالاز، غلظت کلروفیل a و کلروفیل کل می توانند بهعنوان معیارهای گزینشی مناسب در نظر گرفته شوند. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک تحت شرایط تنش در گلخانه نشان داد که برای افزایش وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه، صفات مالون دی آلدهید، غلظت کلروفیل b، محتوای پروتئین و پراکسیداز، محتوای پرولین، غلظت کلروفیل a و کاتالاز از عوامل مهم و تاثیر گذار بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می توان عنوان کرد که تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش در محیط گلخانه برای افزایش عملکرد دانه، صفات غلظت مالون دی آلدهید و محتوای پراکسیداز، غلظت کلروفیل a می توانند بهعنوان معیارهای گزینشی مناسب در نظر گرفته شوند.کلیدواژه ها
Canonical correlation analysis, Photosynthetic pigments, Water deficit, Yield components, اجزای عملکرد, تجزیه همبستگی کانونیک, رنگیزه های فتوسنتزی, کم آبیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.