مطالعه عملکرد و اجزای عملکرد پنبه (Gossypium Hirsutum) با استفاده از روش های آماری چند متغیره در سه سال زراعی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 47
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-47_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 118
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا راحمی

Nuclear Agricultural Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute

عمران عالیشاه

Cotton Research Institute of Iran

چکیده

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: این تحقیق به­منظور ارزیابی و بررسی پایداری عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ ­های برتر امیدبخش پنبه که از طریق روش ­های مختلف اصلاحی شامل هیبریداسیون و موتاسیون بدست آمده­ اند و نسبت به والدین خود برتری دارند در منطقه هاشم آباد گرگان انجام گردید. مواد و روش ­ها: در این آزمایش تعداد شش ژنوتیپ A-NBK، A-NB۴۱۴، A-SKG، ۹۶-A۳، Va-۱ وVa-۲  به همراه شاهد گلستان در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با ۳ تکرار طی سال­ های ۹۹-۱۳۹۷ با استفاده از روش تجزیه مرکب، خوشه ­ای و مولفه­ های اصلی با استفاده از تجزیه گرافیکی ژنوتیپ در صفات، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته­ ها: بر اساس نتایج حاصل از تجزیه مرکب ژنوتیپ ­های مورد بررسی در صفات تعداد شاخه زایا و عملکرد چین اول معنی ­دار نبودند. با وجود این صفات ارتفاع، تعداد غوزه، درصد زودرسی، عملکرد وش ۳۰ غوزه، و عملکرد کل، عملکرد الیاف (۳۰ غوزه)، طول الیاف، یکنواختی، ظرافت الیاف، استحکام، کشش الیاف، کیل کل و کیل ۳۰ غوزه در سطح آماری یک درصد در بررسی ژنوتیپ­ ها معنی دار بود. ژنوتیپ A-NB۴۱۴ با ۱۱۰/۳ سانتی­متر بیشترین و رقم گلستان با ۸۳/۷ سانتی متر کمترین ارتفاع را داشتند. صفت عملکرد چین دوم ژنوتیپ A-NB۴۱۴ با ۱۲۸۳/۲ کیلوگرم در هکتار و صفت عملکرد کل در ژنوتیپ A-NB۴۱۴ با ۵۰۶۷/۱ کیلوگرم در هکتار به­صورت معنی­ داری بیشتر از ژنوتیپ ­های دیگر بود. بر اساس نتایج بدست آمده سه مولفه دارای ریشه مشخصه بالاتر از دو (۷/۷۹، ۲/۷۶ و ۲/۴۹) بودند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه ­ای ژنوتیپ ها در ۳ گروه طبقه­ بندی شدند. نتیجه­ گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که ژنوتیپ ­های A-NBK و A-NB۴۱۴ قابلیت معرفی شدن ارقام جدید و همچنین استفاده در برنامه­ های اصلاحی برای ایجاد تنوع ژنتیکی بالاتر را دارند. می­توان از تلاقی ژنوتیپ A-NBK با رقم گلستان تنوع مطلوبی را به سبب زمینه ژنتیکی متفاوت دست یافت. ژنوتیپ Va-۱ با داشتن یکنواختی الیاف بالا و عملکرد چین اول بالا به­عنوان یک ژنوتیپ زودرس ظاهر گردید. ژنوتیپ A-NB۴۱۴ و A-NBK با دارا بودن ارتفاع بلند، تعداد غوزه و درصد یکنواختی الیاف و عملکرد بالا در بین ژنوتیپ­ های مورد بررسی شرایط مطلوبی برای معرفی رقم جدید را داشتند.

کلیدواژه ها

Cluster composite analysis, Cotton, Principal component analysis, Yield, پنبه, تجزیه مرکب خوشه ای, تجزیه مولفه های اصلی, عملکرد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.