مهدی مهدی نژاد روشن - MSc Student in Anatomical Sciences, School of Medicine, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
فرشاد محرمی کسمائی - Ph.D. Candidate in Anatomical Sciences, School of Medicine, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
محمد کاظمی آشتیانی - ۳Assistant Professor, Department of Cell Engineering, Cell Science Research Center, Royan Institute for Stem Cell Biology and Technology, ACECR, Tehran, Iran
محمد امین عبدالهی فر - Assistant Professor, Department of Biology and Anatomical Sciences, School of Medicine, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
سعیده عرفانیان - Ph.D. Candidate in Tissue Engineering, Department of Cell Engineering, Cell Science Research Center, Royan Institute for Stem Cell Biology and Technology, ACECR, Tehran, Iran
ابراهیم زرکش - Ph.D. Candidate in Tissue Engineering, Department of Cell Engineering, Cell Science Research Center, Royan Institute for Stem Cell Biology and Technology, ACECR, Tehran, Iran
داوود نصیری - Assistant Professor, Department of Paramedicine, Amol School of Paramedical Sciences, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
عباس پیریایی - Professor, Department of Biology and Anatomical Sciences, School of Medicine, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین عوارض شایع بیماری دیابت، زخم های پوستی مزمن است. به تازگی داربست حاصل از پرده آمنیون انسانی (Human Amniotic Membrane Scaffold, HAMS) به عنوان یک پانسمان مورد استفاده قرارمی گیرد. در مطالعه حاضر اثر پیوند HAMS بر میزان بسته شدن زخم و تعداد انواع ماست سل های نوع ۱، ۲ و ۳ در بافت گرانوله موش صحرایی دیابتی مورد ارزیابی قرارگرفت. مواد و روش ها: ۴۵ سر موش صحرایی دیابتی به سه گروه ۱۵ عددی تقسیم شدند: زخم سالم، زخم دیابتی و زخم دیابتی تیمارشده با HAMS. ۳۰ روز پساز القای دیابت در موش ها با تزریق ۵۵mg/kg استرپتوزوتوسین، زخم تمام ضخامت پوستی حلقوی به قطر ۵۱ میلی متر ایجاد شد. سپس HAMS به ناحیه زخم پیوند شده و درصد بستهشدن زخم و تراکم انواع ماستسل ها در بافت گرانوله در روزهای ۷، ۱۴ و ۲۱  ارزیابی شد. یافته ها: پیوند HAMS باعث تسریع بسته شدن زخم در گروه تیمار نسبت به گروه دیابتی شد(۰/۰۵P<). تعداد انواع ماستسلها و هم چنین تعداد کلی آنها در گروه دیابتی نسبت به گروه سالم در روز ۷ کاهش معنادار(۰/۰۰۱P<) و در روزهای ۱۴ و ۲۱ افزایش معنادار یافته بود(۰/۰۰۱P<). درحالیکه با پیوند HAMS این تغییرات تعدیل شد؛ بهنحوی که در همه موارد بجز تعداد ماستسلهای نوع ۳ در روز ۷، تفاوتهای معناداری با گروه دیابتی مشاهده شد(۰/۰۱P<). علاوه بر آن در گروه پیوند HAMS تعداد ماستسلهای نوع ۱ و ۳ در روز ۱۴ به سطح گروه سالم رسیده بود. استنتاج: این نتایج نشان می دهد، HAMS باعث تعدیل واکنشهای التهابی از طریق اثر بر تعداد ماستسلهای بافت گرانوله و به دنبال آن موجب بهبود روند ترمیم زخم می شود.

Diabetic wound, Human amniotic membrane scaffold, Inflammation, Mast cell, زخم دیابتی, داربست پرده آمنیون انسانی, ماست سل, التهاب