خمسه به مثابه نوع ادبی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 12، شماره: 45
- کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-12-45_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 107
نویسندگان
چکیده
نظامی گنجوی (۵۳۰۶۱۴ق) با سرودن مثنویهای پنجگانه خود موسوم به خمسه/ پنجگنج بنیانگذار سنت خمسهسرایی در ادبیات فارسی و به تبع آن ادبیات ترکی شد که تا هشتصد سال در ایران و دامنه نفوذ فرهنگ ایرانی (هند و عثمانی) به حیات خود ادامه داد. در این گستره زمانی و مکانی وسیع، دهها اثر با نام خمسه یا نامهای مشابه سروده شد. وجود این دسته از آثار که علاوهبر نام مشابه، دارای ویژگیهای مشترکی نیز هستند، از وجود نوعی در ادبیات فارسی و ترکی به نام «خمسه» حکایت دارد. هدف ما در این مقاله شناخت قراردادهای این نوع ادبی براساس خمسههای فارسی موجود است. برای این منظور، ضمن برشمردن خمسههای موجود یا مذکور ادب فارسی در مناطق و دورههای مختلف، به بررسی ویژگیهای این خمسهها پرداخته و قراردادهای اصلی و فرعی این نوع ادبی بیان شده است.کلیدواژه ها
شعر فارسی, نظامی گنجوی, خمسه سرایی, خمسه, نوع ادبیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.