گذار از نیهیلیسم منفعل در شعر مهدی اخوان ثالث
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 14، شماره: 53
- کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-14-53_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 61
نویسندگان
professor/ university of Mohaghegh Ardabili
Ph.d/ university of Mohaghegh Ardabili
چکیده
گذار نیهیلیستی در شعر اخوان مسئله اصلی این پژوهش است. شعر اخوان با داشتن جانمایههای فلسفی مدرن، دربردارنده معانی ژرفی است که آن را درخور تحلیلهایی فراتر از مرز معمول میکند. یکی از بارزترین این معانی دیالکتیک امید و ناامیدی است. آشنایی اخوان با اندیشه های جریان ساز عصر مدرن اروپا، ازجمله اندیشههای فلسفی فریدریش نیچه، نگارندگان را برآن داشت تا در تحلیل این دیالکتیک، گرایشهای گذار نیهیلیستی شعر او را در رهیافت «گذر از نیهیلیسم منفعل به نیهیلیسم فعال» نیچهای بررسی کنند. این واکاوی نشان میدهد اندیشه شعری اخوان در این مقوله به طرزی شگفت بازتاب شیوههایی از رهیافت گذار نیهیلیسم نیچهای، همچون انکار گرایش متافیزیکی و تکیه بر اراده انسانی، نگرههای اخلاقی، صیرورت، عدم جزمیت و بازگشت جاودان است که راه آفرینش ابرانسان و تصدیق همهجانبه زندگی است. براساس یافته های پژوهش، شعر اخوان اگرچه ابتدا بازتاب گونهای نیست انگاری منفعل به نظر می رسد، در تحلیلی ژرفتر معلوم میگردد که اشعار او از ویژگی های فرمی و معنایی خاصی برخوردارند که عاطفه یاس و اندیشه نیهیلیستی را از چشماندازی منفعل به ساحتی فعال می کشاند تا مخاطب نکتهسنج آن را از جریان گذاری نیهیلیستی درمقابل جمود یاسی ساکن آگاه سازد. روش تحقیق کیفی و رویکرد ناظر بر تحلیل ها رویکرد نقد فلسفی از گونه فلسفه غیرمفهومی و گاهی رویکرد توصیفی با تکیه بر گزاره های شاعرانه آن دو است.کلیدواژه ها
nihilistic transition, Akhavan, Nietzsche, metaphysics, destiny (metaphorical truth), becoming, اخوان, گذار نیهیلیستی, نیچه, متافیزیک, تقدیرگرایی (حقیقت استعاری), صیرورتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.