گذار از نیهیلیسم منفعل در شعر مهدی اخوان ثالث

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 14، شماره: 53
  • کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-14-53_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 61
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رامین محرمی

professor/ university of Mohaghegh Ardabili

چیمن فتحی

Ph.d/ university of Mohaghegh Ardabili

چکیده

گذار نیهیلیستی در شعر اخوان مسئله اصلی این پژوهش است. شعر اخوان با داشتن جان­مایه­های فلسفی مدرن، دربردارنده معانی ژرفی است که آن را درخور تحلیل­هایی فراتر از مرز معمول می­کند. یکی از بارزترین این معانی دیالکتیک امید و ناامیدی است. آشنایی اخوان با اندیشه های جریان ساز عصر مدرن اروپا، ازجمله اندیشه­های فلسفی فریدریش نیچه، نگارندگان را برآن داشت تا در تحلیل این دیالکتیک، گرایش­های گذار نیهیلیستی شعر او را در رهیافت «گذر از نیهیلیسم منفعل به نیهیلیسم فعال» نیچه­ای بررسی کنند. این واکاوی نشان می­دهد اندیشه شعری اخوان در این مقوله به طرزی شگفت بازتاب شیوه­هایی از رهیافت گذار نیهیلیسم نیچه­ای، همچون انکار گرایش متافیزیکی و تکیه بر اراده انسانی، نگره­های اخلاقی، صیرورت، عدم جزمیت و بازگشت جاودان است که راه آفرینش ابرانسان و تصدیق همه­جانبه زندگی است. براساس یافته های پژوهش، شعر اخوان اگرچه ابتدا بازتاب گونه­ای نیست انگاری منفعل به نظر می رسد، در تحلیلی ژرف­تر معلوم می­گردد که اشعار او از ویژگی های فرمی و معنایی خاصی برخوردارند که عاطفه یاس و اندیشه نیهیلیستی را از چشم­اندازی منفعل به ساحتی فعال می کشاند تا مخاطب نکته­سنج آن را از جریان گذاری نیهیلیستی درمقابل جمود یاسی ساکن آگاه سازد. روش تحقیق کیفی و رویکرد ناظر بر تحلیل ها رویکرد نقد فلسفی از گونه فلسفه غیرمفهومی و گاهی رویکرد توصیفی با تکیه بر گزاره های شاعرانه آن دو است.

کلیدواژه ها

nihilistic transition, Akhavan, Nietzsche, metaphysics, destiny (metaphorical truth), becoming, اخوان, گذار نیهیلیستی, نیچه, متافیزیک, تقدیرگرایی (حقیقت استعاری), صیرورت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.