ارزیابی سلامت اکوسیستم آبی زاینده رود

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی بهداشت محیط، دوره: 10، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JEHE-10-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 109
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ثمر مرتضوی

Assistant Professor, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran

گلنار مخفی

Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources and Environments, Malayer University, Hamedan, Iran

اکرم کریمی

سیاوش رضازاده

محمد پارسی مهر

چکیده

زمینه و هدف: آلاینده­های فلزات سنگین در رودخانه ها یکی از نگرانی­های جدی محیط زیستی در اکوسیستم­های آبی است و رسوبات به عنوان یک شناساگر محیطی، توانایی قابل قبولی در بیان میزان آلودگی محیط به فلزات سنگین دارند. بنابراین با هدف ارزیابی سلامت اکوسیستم آبی به بررسی آلودگی، با استفاده از شاخص های رسوب پرداختیم. مواد و روش ها: در این پژوهش از رسوبات رودخانه ی زاینده رود در ۱۷ ایستگاه نمونه برداری شد و فلزات سرب، روی، آهن، کادمیوم، کبالت، نیکل، مس و کروم به روش هضم اسیدی و اندازه گیری با دستگاه جذب اتمی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین شاخص های زمین انباشتگی، شاخص آلودگی نمرو و پتانسیل خطر اکولوژیکی محاسبه گردید. یافته ها: میانگین غلظت فلزات در رسوبات به ترتیب آهن۹۲/۱۷۶۲، نیکل۵۲/۲۰۱، روی ۰۷/۴۴، کبالت ۳۶/۲۳، مس ۶۷/۲۸،  سرب۵۱/۱۱، کروم ۱۰۹/۱۰ و کادمیوم۸۷/۰ برحسب mg/kg بدست آمد. براساس شاخصIgeo، میانگین غلظت عناصر کروم، آهن، مس، روی و سرب در تمام ایستگاه ها از میانگین پوسته زمین پایین­تر و غلظت نیکل و کادمیوم­ در تمام ایستگاه­ها بالاتر از مقدار پس زمینه، شناسایی شدند. در همه ایستگاه­ها نیز شاخص پتانسیل خطر اکولوژیکی کادمیوم نسبت به سایر عناصر، بیشتر است. نتیجه گیری: با توجه به وضعیت رسوبات رودخانه به لحاظ آلودگی به کادمیوم و خطر اکولوژیکی بسیار بالای آن و همچنین میزان نیکل، لازم است پایش رودخانه و موجودات زنده آن به منظور ارزیابی خطر سلامتی و اکولوژیکی آن، به صورت جامع و با رویکرد بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی آلودگی فلزات سنگین در آب و رسوبات رودخانه مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Sediments Contamination, Geoaccumulation Index, Nemerow Pollution Index, Potential Ecological Risk Index., آلودگی رسوبات, شاخص زمین انباشتگی, شاخص آلودگی نمرو, پتانسیل خطر اکولوژیکی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.