ارزیابی توان بوم شناختی تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی با هدف تقلیل پیامدهای محیط زیستی: مورد مطالعه، استان همدان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی بهداشت محیط، دوره: 10، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JEHE-10-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 198
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهرداد چراغی

Ph.D. in Environmental Science, Professor in Environmental Science, Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

سهیل سبحان اردکانی

Ph.D. in Environmental Science, Professor in Environmental Science, Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

بهاره لرستانی

Ph.D. in Environmental Science, Associate Professor in Environmental Science, Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Ira

فاطمه جعفری نوبخت

M.Sc. in Environmental Science, Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

لیما طیبی

Ph.D. in Fisheries, Assistant Professor in Fisheries, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran

چکیده

زمینه و هدف: : رشد فزاینده جمعیت و نیاز روزافزون بشر به مواد غذایی و از طرفی، محدود بودن ذخایر طبیعی آب زیان، لزوم توجه به آبزی پروری پایدار را نمایان می سازد. بنابراین، با مکان یابی مناطق مستعد برای احداث کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی و ارزیابی توان بوم شناختی آن عرصه ها می توان از تداخل کاربری های مختلف، به حداقل رساندن اثرات محیط زیستی آبزی پروری و جلوگیری از بروز اختلال در امر توسعه جلوگیری کرد. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی توان بوم شناختی استان همدان برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان (Onchorynchus mykiss) انجام شد.  مواد و روش ها: مکان یابی و ارزیابی توان بوم شناختی منطقه  با تاکید بر نیازهای زیستی ماهیان سردآبی و عوامل اقتصادی- اجتماعی در راستای دستیابی به آبزی پروری پایدار و با استفاده از نقشه های ۱:۵۰۰۰۰ چشمه ها، دبی آب، دمای آب، pH آب، شیب، مناطق حفاظت شده و آثار باستانی بر اساس مدل آبزی پروری مخدوم با استفاده از ویرایش ۹/۳ نرم افزار ArcGIS انجام یافت. یافته ها: نتایج نشان داد که به­طور تقریب ۱۴۲۰ هکتار از عرصه­های شهرستان نهاوند، ۵۷۱ هکتار از عرصه­های شهرستان رزن، ۴۷۲ هکتار از عرصه­های شهرستان بهار، ۳۱۱ هکتار از عرصه­های شهرستان همدان، ۲۶۳ هکتار از عرصه­های شهرستان ملایر، ۱۴۵ هکتار از عرصه­های شهرستان تویسرکان، ۱۲۱ هکتار از عرصه­های شهرستان اسدآباد و ۸۴ هکتار از عرصه­های شهرستان کبودرآهنگ از توان بوم شناختی برای تکثیر و پرورش ماهی قزل­آلای رنگین­کمان برخوردار بودند. نتیجه گیری: با مکان­یابی و ارزیابی توان بوم شناختی عرصه­های مستعد برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی می­توان ضمن رفع نیازهای فزاینده غذایی جامعه، با لحاظ کردن توان سرزمین، ضمن نیل به توسعه پایدار و درخور در به حداقل رساندن آثار سوء محیط زیستی صنعت آبزی­پروری گام برداشت.

کلیدواژه ها

Environmental stress, Ecological potential evaluation, Site selection, Geographic information system, Aquaculture, تنش محیطی, ارزیابی توان بوم شناختی, مکان یابی, سامانه اطلاعات جغرافیایی, آبزی پروری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.