Sara Kalantari - Department of Food Sciences, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
Leila Roufegarinejad - Department of Food Sciences, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
sajad pirsa - Department of Food Science and Technology, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran
Mehdi Gharekhani - Department of Food Sciences, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

با توجه به مسائل زیست محیطی، ایمنی، سمیت و ویژگی­های ارگانولپتیکی نامطلوب عصاره­های استخراجی با حلال­های آلی جهت استفاده در سیستم­های غذایی، جایگزینی این روش­ها با روش­های استخراج آبی با راندمان بالای استخراج ترکیبات زیست فعال بیش از پیش مورد نیاز است. در مطالعه حاضر کارایی کاربرد همزمان محلول آبی بتاسیکلودکسترین (β-CD) و روش اولتراسوند جهت استخراج ترکیبات پلی­فنلی از پوست انار در مقایسه با روش استخراج آبی مورد بررسی قرار گرفت. روش سطح پاسخ جهت بهینه­سازی شرایط استخراج انجام گرفت. آزمون­ها بر مبنای طرح Box-Behnken با سه متغیر مستقل شامل دما (۷۰-۳۰ درجه سانتی­گراد)، زمان (۴۰-۱۰ دقیقه) و غلظت محلول β-CD (۸/۱-۰ درصد) طراحی شدند. شرایط بهینه استخراج، دمای ۷۶/۵۵ درجه سانتی­گراد، زمان ۳۸/۱۵ دقیقه و غلظت ۸/۱ درصد از β-CD تعیین شد که تحت این شرایط بیشترین میزان ترکیبات پلی­فنلی غیرفلاونونیدی ۷۷/۷۵ (mgGAE/gDW) و بازده استخراج ۸۱/۴۲ درصد بود. همچنین نتیجه نتایج آزمون­های DSC، FTIR و SEM نیز صحت تشکیل کمپلکس الحاقی (Inclusion complex) مابین ترکیبات پلی­فنلی پوست انار و بتاسیکلودکسنرین را تایید نمود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد استفاده از محلول β-CD به همراه فرایند اولتراسوند به عنوان یک روش ایمن و کارا می­تواند جایگزین روش­های دیگر استخراج جهت استخراج ترکیباتی با ارزش تغذیه­ای بالا شود.

β-Cyclodextrine, ultrasound, pomegranate peel, bioactive compounds, Non-flavonoid phenols, بتاسیکلودکسترین, اولتراسوند, پوست انار, ترکیبات زیست فعال, ترکیبات فنلی غیرفلاونوئیدی