فراتحلیل تاثیر منابع‎طبیعی بر رشداقتصادی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، دوره: 19، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_IEE-19-38_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 80
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدجواد نوراحمدی

استادیار، گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

علی نصیری اقدم

عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

محمدحسین عارف

دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

تاکنون مطالعات زیادی برای پاسخ به این سوال صورت گرفته است که منابع‎طبیعی چه تاثیری بر رشد اقتصادی دارند. پاسخ مطالعات به این سوال متفاوت است، برخی نشان می‎‎‎‎دهند منابع‎طبیعی تاثیری بر رشد اقتصادی ندارد، برخی تاثیر منفی (نفرین منابع) و تعدادی نیز تاثیر مثبت را نشان می‎دهند. هدف این مطالعه این‎‎‎‎ است که با استفاده از ابزار فراتحلیل، برآیند روشمندی از نتایج متفاوت مطالعات این حوزه ارائه دهد. فرضیه این پژوهش این‎ است که «بر اساس اندازه اثر حاصل از برآیند نتایج مطالعات تجربی منفرد و با در نظر گرفتن تورش انتشار و ناهمگنی انتشار، فرضیه نفرین منابع‎طبیعی رد می‎‎‎‎شود». به‎این‎منظور، طبق چارچوب مشخصی، مطالعات منتشرشده و در دسترس تا پایان ماه اوت ۲۰۲۱ را مورد بررسی قرار دادیم. پس از مطالعه چکیده پژوهش‎ها، نهایتا ۸۷ مطالعه‎‎‎‎ منفرد شامل ۱۱۷۲ رگرسیون که دارای یک متغیر توضیحی نشان‎‎‎‎دهنده‎‎‎‎ منابع‎طبیعی بودند و متن کامل آنها به صورت رایگان در دسترس بود را انتخاب کرده و نتایج رگرسیون‎‎‎‎های این مقالات را به دقت استخراج و شماره‎گذاری کردیم و پس از آن فراتحلیل را انجام دادیم. نتایج فراتحلیل چندسطحی این مطالعه نشان می‎‎‎‎دهد درحالت کلی منابع‎طبیعی تاثیر منفی کوچکی (۰۸۷/۰−) بر رشداقتصادی دارند. بنابراین فرضیه اولیه این مطالعه رد می‎‎‎‎شود، و اندازه اثر کل، نفرین منابع را نشان می‎‎‎‎دهد، اگرچه شدت آن طبق معیار کوهن کم است. مطالعه حاضر نشان می‎‎‎‎دهد پژوهش‎‎‎‎هایی که مولفه‎هایی مانند نوع منابع‎طبیعی، میزان وابستگی اقتصاد به منابع‎طبیعی، کیفیت نهادی، سرمایه‎‎‎‎گذاری، آزادی تجاری و... را در مدل‎هایشان در نظر گرفته‎اند، تاثیر منابع‎طبیعی بر رشد اقتصادیشان تغییر کرده است.

کلیدواژه ها

منابع طبیعی, رشد اقتصادی, نفرین منابع, رویکرد فراتحلیل, اندازه اثر کل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.