تحلیل مکانی روند بارش های سنگین فصلی و سالانه کشور با استفاده از رگرسیون چندک

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای تغییرات آب و هوایی، دوره: 4، شماره: 15
  • کد COI اختصاصی: JR_CCR-4-15_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 96
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره جوانشیری

استادیار، گروه اقلیم شناسی کاربردی، پژوهشکده اقلیم شناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، مشهد، ایران،

فاطمه عباسی

کارشناس ارشد پژوهشی، گروه اقلیم شناسی کاربردی، پژوهشکده اقلیم شناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، مشهد، ایران

چکیده

دلیل اصلی وجود عدم قطعیت در تعیین کمبود منابع آبی در آینده، تغییر اقلیم است. به دلیل گرم شدن کره زمین نگرانی­هایی در مورد افزایش یا کاهش بارندگی وجود دارد و این مساله برنامه­ریزی و مدیریت منابع آب را پیچیده می­کند. از این رو بررسی روند بارش از اهمیت بسزایی برخوردار است. روند خطی گزارش شده در ارزیابی­های اقلیمی ایران و جهان، منعکس کننده تغییر در میانگین بارش سالانه است. روند میانگین، نمی­تواند تغییرات سایر چندک­های توزیع، از جمله دم­های توزیع (میزان بارش بسیار زیاد و کم) را منعکس کند. در این مطالعه از روش رگرسیون چندک[۱] (QR) برای تعیین روند بارش­های سنگین (بارش­های بیشتر از صدک ۹۸ام توزیع بارش) فصلی و سالانه ۴۴ ایستگاه سینوپتیک­ کشور برای دو دوره­ی نرمال استاندارد اقلیمی اخیر ۲۰۱۰-۱۹۸۱ و۲۰۲۰ -۱۹۹۱ استفاده شد. برای این منظور، بعد از کنترل کیفیت و همگن­سازی داده­ها، صدک­های ۹۸ام بارش­های فصلی و سالانه برای هر دو دوره محاسبه شدند و مورد مقایسه قرار گرفتند. سپس روند این چندک­ها با استفاده از روش رگرسیون چندک برآورد شده و مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در مقایسه دو دوره نرمال استاندارد اقلیمی، بارش­­های سنگین بهاری در دامنه­های جنوبی البرز، بارش­های سنگین تابستانی در سواحل دریای خزر، بارش­های سنگین پاییزی در شمال غرب و شمال شرق کشور و بارش­های سنگین زمستانی در دامنه­های زاگرس به طور عمده تغییر رفتار داده­اند. همینطور، بارش­های سنگین بهاری در دامنه­های جنوبی البرز رو به کاهش است، در صورتی­که بارش­های سنگین تابستانی در سواحل دریای خزر و بارش­های سنگین پاییزی در شمال غرب و شمال شرق کشور رو به افزایش است.

کلیدواژه ها

تغییر اقلیم, بارش, رگرسیون چندک, تحلیل روند, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.