اکرم احمدی براتی
سعید قایینی
سعید احمدی براتی
ناصر بهپور

بینائی نقش مهمی در رشد حرکتی انسان ایفاء می کند بطوریکه 90 درصد اطلاعات کسب شده درباره جهان خارجی جهت اجرای مهارتهای حرکتی از طریق گیرنده های بینایی تحقق می یابد. فرد نابینا برای اینکه تحرک و جهت یابی مناسبی را در محیط دارا باشد نیازمند اطلاعات لازم و مهمی از محیط، استفاده از حس شنوایی و لامسه می باشد، لذا باید فرد با اختلالات بینایی را، از دیگر داشته هایش مطلع کرده و آنها را تقویت نموده تا به هدف اصلی تحرک و جهت یابی در این افراد که افزایش استقلال و بهبود کیفیت زندگی آنان می باشد، برسیم. هدف این پژوهش مقایسه تاثیر تمرینات ذهنی، بدنی و ذهنی – بدنی بر قابلیت جهت یابی فضایی دانش آموزان نابینا بود. آزمودنیهای این پژوهش نیمه تجربی را 3 گروه 8 نفره از کودکان نابینا تشکیل دادند که بطور تصادفی از مدارس استثنائی شهر کرمانشاه انتخاب شدند. هر یک از 3 گروه بمدت 8 هفته 2 جلسهای در تمرینات بدنی، ذهنی و ذهنی – بدنی شرکت داشتند. قابلیت جهت یابی فضایی توسط آزمون های پرتاب توپ به سمت هدف و شمارش دریبل توپ بسکتبال در مدت زمان 15 ثانیه (از طریق سیگنال صوتی) اندازهگیری شد. تجزیه و تحلیل دادهها توسط نرم افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T همبسته، تحلیل واریانس (ANOVA) و آزمون تعقیبی (Tukey) صورت گرفت. نتایج نشان داد پیشرفت کودکان نابینا در هر سه گروه تمرینات ذهنی، بدنی و ترکیبی می تواند بیانگر واقعیت وجود ظرفیت رشدی آنان در صورت ایجاد فرصتهای حرکتی باشد، از طرفی معناداری تمرینات ذهنی – بدنی، نشان دهنده اینست که نابینایان با استفاده بیشتر از حس ششم، اساسا بیشتر در دنیای ذهن بسر می برند و توانائی تعیین مسافت، که در حل مسائل جهت یابی فضائی نقش بارزی دارد، در نابینایان قوی تر است.

تمرینات ذهنی، تمرینات بدنی، تمرینات ذهنی - بدنی، قابلیت جهت یابی فضایی، نابینا