farzad ebrahimi - MSc of Food Science & Technology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
nader habibi - Department of Food Science & Technology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
mohammadyar hosseini - Department of Food Science & Technology, Ilam University, Ilam, Iran

ماست یک فرآورده لبنی تخمیری است که در سراسر جهان مورد توجه می باشد.  با به کارگیری باکتری های پروبیوتیک، محصولی به نام ماست پروبیوتیک تولید شده که به عنوان یک ماده غذایی سلامت بخش و فراویژه (فراسودمند) شناخته شده است. به جهت بقاء بهتر و رشد و فعالیت بیشتر باکتری های پروبیوتیک از یک سو و بهبود ویژگی های تکنولوژیکی ماست پروبیوتیک از سوی دیگر، ترکیبات پری بیوتیکی به فرمولاسیون آن اضافه می شود. باکتری لاکتوباسیلوس بیفیدوباکتریوم بیفیدیوم برای تهیه ماست پروبیوتیک  و همچنین اینولین ۵/۰ و ۱ درصد به عنوان پری بیوتیک  استفاده شد. نمونه های تولیدی از نقطه نظر آزمون های مذکور ارزیابی و با نمونه شاهد (ماست پروبیوتیک بدون ترکیبات پری بیوتیک) مقایسه گردید. در تیمارهای اینولین۵/۰ و ۱ درصد نتایج آزمون های pH ، اسیدیته، آب اندازی ، میزان استالدئید و شمارش باکتری پروبیوتیک اختلاف معنی­داری با یکدیگر داشتند. صفات طعم، مزه، قوام، رنگ، بو، احساس دهانی و پذیرش کلی  توسط ۱۰ داور آموزش دیده بررسی شد. نتایج نشان داد که نمونه های ماست حاوی اینولین، دارای بهترین خواص حسی بودند. بر طبق نتایج این تحقیق، نمونه ماست محتوی اینولین، کمترین درصد آب اندازی و بیشترین تعداد باکتری پروبیوتیک زنده را در پایان دوره نگهداری کسب کرد. از نظر شمارش باکتری پروبیوتیک، نمونه محتوی اینولین بهتر از نمونه شاهد بود. همچنین نمونه محتوی  اینولین کمترین  pHو نمونه شاهد بیشترین مقدار اسیدیته را در پایان دوره نگهداری داشت. نتایج حاکی از نقش موثر و مثبت ترکیبات پری بیوتیک در فرمولاسیون ماست پروبیوتیک است. بررسی حاضر نشان داد که می توان از مواد پری بیوتیکی به جهت بهبود خواص کیفی و افزایش بقاء باکتری های پروبیوتیک در ماست استفاده کرد.

Inulin, probiotic yogurt, bifidobacterium, اینولین, ماست پروبیوتیک, بیفیدیوباکتریوم