ابراهیم قائد - دانشجوی دکتری اقتصاد پولی - بین الملل، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد طاهر احمدی شادمهری - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حبیب شیرافکن لمسو - دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
هانیه حسین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد توسعه و برنامه ریزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مناطق روستایی ایران به عنوان مهترین قطب تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. با توجه به اینکه توزیع درآمد بر میزان فقر و رفاه اقتصادی روستائیان اثرگذار است، آگاهی از عوامل موثر بر چگونگی توزیع درآمد در مناطق روستایی کشور، برای تدوین سیاست های فقرزدایی، ضروری خواهد بود. شناسایی این عوامل، راه را برای اقدامات مناسب در وهله ی اول به منظور بهبود الگوی توزیع درآمد روستایی و در وهله ی دوم برای کاهش فقر روستایی در ایران فراهم خواهد ساخت. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر آزادسازی تجاری و کیفیت نیروی انسانی بر ضریب جینی در مناطق روستایی ایران برای دوره ی زمانی۱۳۹۹-۱۳۵۰ می باشد. برای تحلیل موضوع از مدل خود رگرسیون برداری (VAR)، روش یوهانسن - جوسیلیوس، روش انگل - گرنجر و روش تصحیح خطا استفاده شده است. یافته های تحقیق بر اساس ضریب جمله تصحیح خطا، نشان داد که در هر دوره، ۶۱/۰درصد از عدم تعادل کوتاه مدت برای رسیدن به تعادل بلندمدت تعدیل می شود و می توان بیان داشت که در بلندمدت یک درصد افزایش در متغیرهای کیفیت نیروی انسانی (نرخ باسوادی کشاورزان) و درآمد نسبی کشاورزی به ترتیب باعث کاهش ۷۸/۲ و۰۳/۲ درصد در نابرابری توزیع درآمد می شود، و یک درصد افزایش در متغیرهای رشد اقتصادی بخش کشاورزی،مخارج پرداختی عمرانی دولت به کشاورزی، شاخص درجه باز بودن تجاری و نسبت سرمایه گذاری کشاورزی به ترتیب باعث افزایش ۶۸/، ۵۱/۰، ۸۵/۲ و ۱۸/۱درصد در نابرابری توزیع درآمد می شوند و از بین انواع متغیرهای نامبرده، اثر شاخص درجه باز بودن تجاری بر نابرابری توزیع درآمد، در مقایسه با سایر متغیرها بیشتر است.

ضریب جینی, آزادسازی تجاری, نیروی انسانی, مناطق روستایی, ایران