علی نکوئی فرد
عباسعلی مطلبی مغانجوق
بهیار جلالی جعفری
مهزاد آقازاده مشکی
داریوش آزادیخواه

این تحقیق به منظور شناسایی، تعیین پراکنش جغرافیایی و علل شیوع آلودگی به انگل چشمیspataceum Diplostomum در مزارع پرورش ماهی قزلآلای رنگین کمان استان آذربایجان غربی انجام گرفت. در این رابطه از ۴۰ مزرعه پرورش ماهی قزلآلایرنگین کمان در سطح استان ، ۳۱۲ عدد ماهی در فص ول مختلف صید و مورد بررسیانگلی قرار گرفت . از این تعداد ماهی بررسی شده ، ۱۲ مزرعه با ۵۲ عدد ماهی یعنی ۱۶.۶ درصد به انگل دیپلوستوموم چشمی آلوده بودند . نوع منبع آبی این مزارع بهترتیب: ۹ مزرعه از رودخانه و ۳ مزرعه از آب چاه تامین می شد. مشخص گردید کهاکثر مزارع آلوده به دیپلوستوموم اسپاتاسئوم آب مصرفی خود را از رودخانه یامخلوطی از سایر منابع آبی تامین می کردند . بیشترین آلودگی به این انگل با ۳۹ درصددر فصل تابستان و کمترین آن با ۶.۱ درصد در فصل زمستان مشاهده گردیده . حداقلو حداکثر تعداد انگل ۱- ۳ عدد در فصول مخ تلف سال ثبت گردید . مقایسه درصدآلودگی کل ماهیان در بین فصول مختلف نشانگرمعنی داربودن آلودگی در فصلتابستان با سایر فصول سال بود . مقایسه میانگین شدت آلودگی کل ماهیان در فصولمختلف سال اختلاف معنی داری را نشان داد . درمقایسه میانگین شدت آلودگی کلماهیان بین فصول مختلف بین دو فصل تابستان و زمستان اختلاف معنیدار مشاهدهگردید. در بین ۱۴ شهرستان استان آذربایجان غربی مزارع پرورش ماهی قزلآلایرنگین کمان شهرستانهای ماکو، ارومیه، پیرانشهر، میاندوآب و تکاب آلودگی به اینانگل را نشان داد .بررسی بعمل آمده برروی ۷۰ عدد حلزون جمع آوری شده از منابعآبی مزارع پرورش قزلآلای استان جنسهای لیمنه آ وپلانوربیس به ترتیب با ۴۳ و۲۱ درصد بیشترین فراوانی دربین حلزونهای شناسایی شده را داشتند .درصد آلودگی بهانگل با فراوانی حلزونهای میزبان واسط و پرندگان ماهیخوار مهاجر در مسیر ایناستان و همچنین نوع منبع تامین کننده آب مزرعه رابطه مستقیمی را نشان داد . درکالبدگشایی به عمل آمده بر روی حلزونهای لیمنه آ، مرحله اسپوروسیتی انگلدیپلوستوموم جدا گردید

دیپلوستوموم اسپاتاسئوم, قزلآلای رنگین کمان, آذربایجان غربی, پراکنش جغرافیای