فروزان ادیب فر - گروه آموزش تاریخ ، دانشگاه فرهنگیان ،صندوق پستی ۸۸۹-۱۴۶۶۵ ، تهران ، ایران.

تا قبل از دوره قاجار و به طور مشخص تا آستانه انقلاب مشروطه، شیوه مرسوم تاریخ نگاری در کشور ایران، سنتی و مشتمل بر تاریخ نقلی بود. در نظام آموزشی سنتی نیز درسی با عنوان درس تاریخ و کتب درسی تاریخ در مکتبخانه ها وجود نداشت. کم کم با تاسیس مدارس جدید وتالیف کتب درسی تاریخ برای دانش­آموزان و تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته تاریخ و همچنین آشنایی ایرانیان با متون تاریخی اروپاییان که به زبان فارسی ترجمه می­شد، تحولی در تاریخ نگاری ایرانیان نیز آغاز شد. مقاله حاضر پژوهشی با تکیه بر بررسی­های اسنادی و کتابخانه­ای و استفاده از روش تحلیلی و توصیفی است که در پاسخ به سوال «کدام عامل در اشاعه تاریخ نگاری نوین در ایران موثرتر بود؟» نشان می­دهد رواج تاریخ نویسی نوین در ایران، بیش از هر چیز ناشی از رواج آموزش نوین به تقلید از اروپا و آشنایی با روش­های نوین تاریخ نگاری از طریق ترجمه کتب تاریخی و نوشته­های اروپاییان در ایران بود. گرچه همپای گسترش شیوه نوین تا سال­ها استفاده از روش سنتی نیز همچنان ادامه داشت.

نظام نوین آموزشی, عصر قاجار, شیوه نوین تاریخ نگاری