لزوم تخصص پزشک از دیدگاه فقه با رویکرد انتقادی به دیدگاه صاحب جواهر

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه فقه و اجتهاد، دوره: 10، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_FEGHI-10-19_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 50
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدامیر علمدارقهفرخی

دانش پژوه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام

چکیده

صاحب جواهر۱ نسبت به «حکم تکلیفی» درمان، بر اساس احوال «درمانگر»، سه گانه: «تخصص»، «بی تخصصی» و «اکتفا به تجربیات عادی در درمان» را تشکیل داده و با تکیه به برخی روایات، صورت اخیر را جایز دانسته اند. با توجه به اهمیت موضوع و زمینه سوء استفاده از این دیدگاه، پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای به ارزیابی آن پرداخته و نشان داده که چنین درمانی مصداق خطرپذیری بوده؛ قاعده اولی شرعی و عقلی، بر حرمت و قبح خطرپذیری است. مستندات ایشان هم به سبب ضعف سند یا ناتمامی دلالت، نمی تواند مساله را از تحت قاعده بیرون آورد؛ در ضمن، طبق ادله ی پرشماری، تخصص در پزشکی لازم است. ازاین رو دیدگاه صاحب جواهر۱ پذیرفتنی نیست، دست کم بر اطلاق کلامشان نمی توان صحه گذاشت و هر درمان و دارویی را با تجربه عادی تجویز کرد. این پژوهش ادعای ایشان را مختص به زمان های گذشته دانسته و با دستاوردهای کنونی پزشکی، به این نتیجه رسیده که امروزه خوددرمانی با درمان های پرخطر یا داروهای شیمیایی آسیب زا، به طور مطلق جایز نیست و در بیماری های خطیر نیز بسنده کردن به درمان های خانگی و داروهای سطحی جایز نیست؛ بلکه باید براساس دانش روز پزشکی، رفتار کرد. اما در بیماری های غیر خطیر، درمان های سنتی و داروهای گیاهی بی ضرر اشکال ندارد و مورد اخیر می تواند مصداق مدعای صاحب جواهر۱ باشد.

کلیدواژه ها

اجتهاد در طب, اهل خبره, تجربیات عادی در درمان, تخصص, خطرپذیری, درمان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.