پدرام رستگاری - گروه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدحسین وزیری - گروه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
شکوه السادات خالو - گروه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
فاطمه مهناز محسن زاده - گروه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
سلیمان رمضانی فر - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
رضا سعیدی - گروه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

زمینه و اهداف: مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک مخاطرات بهداشت، ایمنی و محیط زیست (Health, Safety and Environment: HSE) مبتنی بر چرخه عمر سیستم با روش تجزیه و تحلیل حالت شکست و اثرات فازی (Fuzzy Failure Mode and Effects Analysis: FFMEA) در یک صنعت پرورش آبزیان در استان هرمزگان به انجام رسید.مواد و روش ها: شناسایی مخاطرات HSE به تفکیک مراحل چرخه عمر سیستم شامل (۱) ساخت و آماده سازی استخرها، (۲) ساخت کارخانه تولید و آماده سازی خوراک، (۳) پمپاژ و آبگیری استخرها، (۴) نگهداری و پرورش آبزیان و (۵) صید و انتقال آبزیان با استفاده از کاربرگ FMEA توسط ۵ نفر از کارشناسان HSE صورت گرفت، سپس ریسک مخاطرات شناسایی شده با روش FFMEA (با محدوده عدد اولویت ریسک ۶۳۴-۱) ارزیابی گردید. ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه درنظر گرفته شد.یافته ها: در چرخه عمر صنعت پرورش آبزیان مورد مطالعه، در مجموع ۳۴۳ مخاطره HSE شناسایی شد که ۸/۳۸% دارای ریسک بالا، ۶/۴۴% دارای ریسک متوسط و ۶/۱۶% دارای ریسک پایین بودند. حدود ۸۶% مخاطرات HSE شناسایی شده در حوزه سلامت و ایمنی و ۱۴% در حوزه محیط زیست تعیین شدند. مرحله ساخت کارخانه تولید و آماده سازی خوراک (با دارا بودن ۴۶% از مخاطرات HSE) مخاطره آمیزترین مرحله چرخه عمر پرورش آبزیان تعیین شد.نتیجه گیری: روش ارزیابی ریسک FFMEA مبتنی بر چرخه عمر با در نظر گرفتن عدم قطعیت در مولفه های ریسک و شناسایی و اولویت بندی مخاطرات در کل مراحل عمر سیستم، می تواند به عنوان یک الگوی کارآمد و موثر جهت ارزیابی ریسک مخاطرات HSE در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

اثر بهداشتی، ارزیابی ریسک، پیامد زیست محیطی، چرخه عمر، صنعت پرورش آبزیان