سنگ شناسی و شیمی کانی پریدوتیت های سرپانتینی شده جنوب بوانات (استان فارس)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 31، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-31-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 73
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم زورمند سنگری

Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran

احمد احمدی خلجی

Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran

کمال نوری خانکهدانی

Department of Geology, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran

زهرا طهماسبی

Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran

چکیده

منطقه مورد بررسی در پهنه زاگرس مرتفع قرار دارد و بخشی از افیولیت نی ریز محسوب می شود. در این منطقه، مجموعه افیولیتی به صورت آمیزه رنگین کوچک شامل چرت های رادیولاریتی و سنگ های پریدوتیتی سرپانتینی شده است. سنگ های پریدوتیتی اغلب از نوع هارزبورژیت به شدت سرپانتینی شده هستند. این سنگ ها دارای الیوین، پیروکسن، سرپانتین و اسپینل هستند که الیوین ها به شدت به سرپانتین و پیروکسن ها به بستیت تبدیل شده اند. از این رو، کانی های گروه سرپانتین بسیار در این سنگ ها دیده می شوند. اسپینل نیز به صورت بی شکل و آمیبی در این سنگ ها یافت می شود. بر اساس شیمی کانی، سرپانتین ها در گستره پایداری هر سه فاز کانیایی لیزاردیت، کریزوتیل و آنتیگوریت و در گستره سرپانتینیت های شبه ریخت قرار دارند و از این رو برآمده از جایگزینی پسرونده الیوین و پیروکسن با سرپانتین ها هستند. همچنین این کانی ها بیشتر در گستره های شبکه الیوین (Ol-mesh) و بستیت کلینوپیروکسن واقع بوده و از این رو ناشی از دگرگونی پسرونده سنگ های هارزبورژیتی و دونیتی هستند. اسپینل ها از نوع کروم اسپینل هستند و در گستره پلوناست قرار دارند. این کروم اسپینل ها از نوع افیولیتی بوده و دارای ماهیت پسماندی هستند. مقادیر پایین TiO۲ و غنی شدگی این اسپینل ها از Cr شبیه اسپینل در هارزبورژیت های جلو قوس است. همچنین این اسپینل ها، افزون بر داشتن مشخصه پریدوتیت های آلپی، در گستره همپوشی پریدوتیت های فرافرورانش با آبیسال نیز قرار می گیرند. بنابراین، پریدوتیت­های سرپانتینی شده مورد بررسی از درجه­های بالای ذوب بخشی (۳۰-۲۵ درصدی) یک گوشته تهی شده و زیر اقیانوسی در یک محیط فرافرورانش - جلو قوس تشکیل شده اند.

کلیدواژه ها

High Zagros, Bavanat, ophiolite, serpentinized peridotites, serpentine, spinel., زاگرس مرتفع؛ افیولیت؛ بوانات؛ پریدوتیت های سرپانتینی شده؛ سرپانتین؛ اسپینل.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.