کاربرد مردم نگاری در حال حرکت در مطالعات فضا و مکان: مورد پژوهی حرکت زنان در بازار تهران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه طراحی و برنامه ریزی در معماری و شهرسازی، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_DPAU-1-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 299
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مینا بیدار

گروه برنامه ریزی و طراحی شهری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی

عباس کاظمی

دانشیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، گروه مطالعات فرهنگی، وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری

چکیده

این مقاله در پی کمبودهای روش شناختی در مطالعه فضاهای شهری در ایران نگاشته شده است و بر اساس کار میدانی درباره مناسبات جنسیتی در فضای کالبدی بازار تهران، سودمندی استفاده از روش مردم نگاری در حال حرکت در مطالعات شهری و طراحی شهری را روشن می­کند و در کنار آن به تشریح نوآوری نگارندگان در به کاربستن این روش می­پردازد. روش مردم نگاری در حال حرکت در موردپژوهی مورد نظر، داده­هایی درباره شیوه شکل­گیری و یادآوری حس مکان در حین حرکت در بازار، نحوه مداخله انتقادی در فضا به واسطه راه­رفتن و عبور زنان از مرز فضای زنانه در بازار و خلق فضاهای جدید و همچنین ریتم حضور زنان در فضا که آمیخته­ای از حرکت­های طولانی و توقف­های کوتاه بوده و شیوه­های خاص تصمیم­گیری آن­ها برای مسیریابی در کالبد ویژه بازار در اختیار محققان قرار داده است. نتایج این مقاله نشان می­دهد که استفاده از مردم نگاری در حال حرکت، خصوصا در مطالعه فضاهای شهری مبتنی بر حرکت مفید است و علاوه بر این­که تحلیل­هایی درباره احساسات مردم در تک­تک نقاط حضورشان در فضا به­دست می­دهد، می­تواند با یک نگاه کلان­تر به مسیرها و محل­های حضور مردم در فضا، نوعی از داده­ها در ارتباط با شکل­گیری فضای تجسم­یافته و قابلیت تحلیل ویژه­ای از آنها در اختیار پژوهشگران قرار دهد که ممکن است از روش­های دیگر به راحتی قابل دستیابی نباشند. مردم نگاری در حال حرکت می­تواند دانش بیشتری درباره جنسیت­دار شدن محیط، میزان همه شمولی محیط شهری و به طور کلی نحوه تولید و تصاحب فضا توسط اقشار و گروه­های مختلف جامعه به­دست دهد و برخورد انتقادی گروه­ها (در این­جا زنان) با گفتمان فضایی حاکم را به نمایش بگذارد. وقتی دانش به دست آمده از این طریق در تقاطع با کیفیت­های فضایی محیط مورد تحلیل قرار گیرد می­تواند برای طراحی فضای شهری مناسب برای اقشار متنوع جامعه بسیار سودمند واقع شود.

کلیدواژه ها

مردم نگاری در حال حرکت, بازار تهران, راه رفتن, فضای شهری, طراحی شهری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.