فتح الله کلانتری - عضو هیئت علمی دافوس آجا و پژوهشگر جنگ آینده، تهران، ایران
اکبر خزلی - نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری امنیت ملی داعا و پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

امنیت ملی بدون توجه به تهدید و قدرت ملی معنی ندارد و از طرفی قدرت ملی هم درهم­آمیختگی زیادی با تهدید و امنیت ملی دارد. مفاهیم «تهدید امنیت و قدرت ملی» پایه­های مهم و لازم و ملزوم برای حکمرانی امنیت ملی هستند. تهدید و امنیت مفاهیمی ابهام­آمیز و انتزاعی هستند که درهم­تنیدگی عمیقی با هم دارند، به ­همین دلیل برداشت ثابت و تعریف یکسانی برای این مفاهیم وجود ندارد، قدرت ملی مفهومی تعریف شده و مشخص است که شامل بعد، مولفه، شاخص و یکسری عوامل ثابت و متغیر می­باشد. هدف اصلی پژوهش اولویت­بندی و تعیین نقش مولفه­های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی برای تحقق حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش کاربردی و به­روش زمینه­ای موردی انجام گردیده و با استفاده از نرم­افزار SPSS تجزیه­و­تحلیل شده است، روش جمع­آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه نمونه ۷۳ نفر می­باشد. ترتیب اولویت حلقه­های امنیتی: نظامی سیاسی فرهنگی و اقتصادی است، اما حلقه­های تهدیداتی: اقتصادی فرهنگی سیاسی و نظامی است، بنابراین حلقه­های امنیتی و تهدیداتی عکس هم هستند. ایران هر سه طیف تهدید: منفی صفر و مثبت را دارد. مولفه­های قدرت ملی داری ۶ عامل اقتصادی، ۸ عامل سیاسی، ۱۱ عامل نظامی و ۵ عامل فرهنگی است. تعداد ۵ عامل دارای دو نقش هستند، در­مجموع مولفه­های قدرت ملی دارای ۳۰ عامل و ۳۵ نقش: «۲۲ نقش قوت، ۴ نقش ضعف، ۳ نقش فرصت و ۶ نقش تهدید» می­باشند. طبق نقش­های بالا، جمهوری اسلامی ایران در موقعیت راهبردی «تهاجمی» قرار دارد، بر اساس نظریه «موازنه تهدید» حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران باید از دکترین «تدافعی تهدید محور و کنشی» به دکترین «تهاجمی امنیت ­محور و فراکنشی» که بر گرفته از نظریه «موازنه قوا» است تبدیل گردد.

تهدید, امنیت ملی, حکمرانی, قدرت ملی, ج.ا.ایران