پهنه بندی آب وهوای محلی کلان شهر تهران بر پایه ساختار فیزیکی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات شهری، دوره: 12، شماره: 48
  • کد COI اختصاصی: JR_URBS-12-48_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید سپاسی زنگی آبادی

دانش آموخته کارشناسی ارشد آب وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

علی اکبر شمسی پور

دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

علی حسینی

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

فضاهای شهری به واسطه درهم آمیختگی عناصر انسان­ساخت و عوارض طبیعی، شرایط محیطی متفاوت و پیچیده­تری از محیط­های طبیعی دارند. امروزه در منطقه­بندی اقلیمی فضاهای شهری، رویکرد متخصصان اقلیم شهری بر توجه و استفاده ترکیبی از عوامل شهری و طبیعی است. زون­های محلی اقلیم به طبقه­بندی آب­وهوایی فضاهای شهری با توجه و تمرکز بر ساختار فیزیکی و پوشش سطحی شهر می­پردازد. این روش طبقه­بندی دارای ۱۷کلاس با ویژگی­های پوششی و فیزیکی متفاوت است. برای انجام پژوهش از سه نوع داده­های هواشناسی، تصاویر ماهواره­ای و لایه­های اطلاعات مکانی استفاده شد. تصاویر برای دو دوره زمانی تابستان و زمستان، لایه­های اطلاعات مکانی شهر تهران و حومه آن شامل داده­های کاربری/پوشش اراضی و طبقات ساختمانی شهر و داده­های جوی دما، بارش، سرعت و جهت باد در دوره زمانی ۲۰ ساله از ایستگاه­های هواشناسی داخل شهر تهیه شدند. فرایند پردازش داده­ها در نرم­افزار ساگا-جی­آی­اسS، نمونه­برداری در گوگل ارتس و طبقه­بندی و خروجی اطلاعات در آرک/جی­آی­اس انجام شد. نتایج طبقه­بندی اقلیم محلی تهران نشان داد، اقلیم­های محلی با بافت متراکم و ارتفاع متوسط(کلاس ۲) و متراکم و کوتاه (کلاس ۳) غالب هستند. این دو کلاس اقلیم محلی که با بار گرمای محیطی بالا و ظرفیت تهویه ضعیف شناخته می­شوند، عموما در مرکز و مناطقی از شمال­شرق تهران متمرکزند. همچنین حومه شمال و شمال­شرق با پهنه­های پوشش درختی و طبیعی (یعنی طبقات اقلیمی درختان متراکم تا بوته­زار) و حومه جنوبی شهر با اراضی کشاورزی و علفزار مشخص شدند؛ این طبقات اقلیمی قابلیت تامین هوای خنک و مطلوب برای داخل شهر را دارند. در نتیجه تقویت کریدورهای سبز و گذر هوای شمالی جنوبی برای کاهش بار گرمای مرکز شهر و افزایش ظرفیت پویایی آن پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها

بار گرمای محیطی, طبقه بندی اقلیمی, تهویه طبیعی, زون های اقلیم محلی, تهران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.