رمضان سرپرست - بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.

کشت دوم یا دوگانه گیاهان زراعی نه­تنها باعث افزایش تولید در واحد سطح می­گردد، بلکه استفاده بهینه از سایر منابع تولید را سبب می­شود. به­منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت خارج از فصل (تابستانه) بر تجمع واحدهای حرارتی، فنولوژی و عملکرد باقلا (Vicia faba L.) رقم لوزودی اوتونو، آزمایشی به­صورت کرت­های یک­بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی (۱۳۹۷- ۱۳۹۶) در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی قراخیل (قائم­شهر) انجام شد. در این آزمایش، چهار تاریخ کشت تابستانه (۲۰ خرداد، ۱۰ تیر، اول مرداد و ۲۰ مرداد) به­عنوان کرت اصلی و سه فاصله ردیف­های کشت ۴۵، ۶۰ و ۷۵ سانتی متر به­عنوان کرت فرعی منظور شدند. نتایج نشان داد که واحد هلیوترمال در سال ۱۳۹۶ (از ۴۷/۰ تا ۸۸/۰) نسبت به سال ۱۳۹۷ (از ۴۵/۰ تا ۸۶/۰) بیشتر بود که دلیل این موضوع افزایش میانگین درجه حرارت هوا و تعداد ساعات آفتابی بود. بالاترین کارایی مصرف حرارت مربوط به تاریخ کاشت سوم (اول مرداد) در سال ۱۳۹۶ به­دست آمد. همچنین از بین شاخص­های مورد بررسی، کارآیی مصرف حرارت (HUE) و کارآیی مصرف تشعشع (RUE) نیاز حرارتی باقلا رقم لوزودی اوتونو را در تاریخ­های کاشت مختلف و در مراحل متفاوت نموی به­خوبی برآورد کرده و در این مسیر به دلیل دارا بودن روند ثابت و منطقی برتری نسبی بر سایر شاخص­ها مانند درجه روز رشد (GDD) و شاخص فتوترمال (PTI) دارند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد غلاف­سبز باقلا در تیمار ­فاصله ردیف­ ۶۰ سانتی متر با ۱۰۷۲۳ کیلوگرم در هکتار و همچنین در تاریخ­ کشت سوم (اول مرداد) با ۱۰۴۲۲ کیلوگرم در هکتار به­دست امد.

غلاف سبز, کارایی مصرف حرارت, کشت دوم