نگرشی بر منشاء و تکامل کانسار آهن گل گهر

کانسار آهن گل گهر واقع در ۵۵ کیلومتری جنوب باختری سیرجان و انتهای خاوری زون ساختاری سنندج – سیرجان، یکی از بزرگترین ذخایر آهن ایران است که دارای ١١٣۶ میلیون تن آهن در قالب شش ذخیره معدنی می باشد. توده معدنی از کانیهای مگنتیت، هماتیت و پیریت تشکیل شده وتوسط شیست، آمفیبولیت، گنیس و مرمر در بر گرفته می شود. تالک، سرپانتین و آلینوآلر کانیهای باطله همراه با کانه مگنتیت هستند. در مورد منشاء و تکامل کانسار نظرات متنوع و بحث برانگیزی ارائه گردیده است و در این مطالعه به کمک روش های نوین طیف سنج جرمی و پلاسمای جفت شده القایی، غلظت عناصر آمیاب در کانسنگ آهن و نیز نسبتهای ایزوتوپی اکسیژن و گوگرد در مگنتیت و سولفید همراه اندازه گیری و به منظور ارائه مدلی جامع و کامل مورد استفاده قرار گرفته اند. مقایسه اینداده ها با سایر کانساره ای آهن شناخته شده در جهان بیانگر تشکیل آهن در یک محیط آتشفشانی- رسوبی (ورود سیالات آهن دار با منشأ آتشفشانی به حوضه رسوبی و ته نشینی کانسار آهن همزمان با تشکیل واحدهای رسوبی سنگ مادر کمپلکس دگرگونی گل گهر) است که در مراحل بعدی تحت تاثیر اسکارنی شدن (چرخش سیالات ماگمایی آهن دار در واحدهای دولومیتی کمپلکس گل گهر و تشکیل کانی های شاخص اسکارن منیزیمی) قرار گرفته است. در نهایت کوهزایی سیمرین پیشین که کمپلکس گل گهر را تا حد رخساره آمفیبولیت تحت تاثیر قرار داده ضمن تحرک دوباره آهن در تجمع و تراکم کانه مگنتیت نقش مهمی ایفا نموده اند.

کلیدواژه ها:

گل گهر ، کانسا ر آهن ، منشا ، عناصر آمیاب ، ایزوتوپ