تاثیر تکانه های داخلی و خارجی بر صنعتی شدن اقتصاد ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره: 18، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JQE-18-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 59
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد رضا لطفعلی پور

استاد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

تقی ابراهیمی سالاری

استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

محمد صادق ادیبیان

دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

عماد کاظم زاده

دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

امیرحسن اکبری خلیل آباد

کارشناس ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

فرزاد اصغری پور زرکامی

کارشناس ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

هدف همه اقتصادهای جهان توسعه اقتصادی است. بسیاری از کشورهای توسعهیافته توسعه اقتصادی را از طریق بخش صنعت تجربه کرده اند. در سال های اخیر شاهد جریانی فزاینده در میان کشورهای کمتر توسعه یافته برای صنعتی شدن بوده ایم. به همین دلیل است که بحث «صنعتی شدن» موضوع مهمی در نوشته های توسعه اقتصادی هست. صنعتی شدن عامل اساسی توسعه اقتصادی کشورهای پیشرفته بوده است و صنعتی شدن پیوندهای عمیقی با مسئله توسعه یافتگی و عقب ماندگی دارد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شوکهای ساختاری تورم، قیمت نفت، شاخص قیمت جهانی، نرخ بهره، حجم پول، نرخ ارز و تولید کل بر تولید صنعتی بر اساس دادههای فصلی (۱۳۹۵-۱۳۷۰) و برآورد میزان شدت اثر هرکدام بر صنعتی شدن، با استفاده از مدل خودرگرسیونبرداریساختاری (svar) میباشد. دادههای تحقیق  از پایگاههای دادهی بانک جهانی، بانک مرکزی، مجلهی نماگرهای اقتصادی، مرکز آمار ایران و اپک استخراج گردیدهاند. ابتدا تاثیر شوک ساختاری متغیرها بر تولید صنعتی برآورد شده است و در ادامه جدول تجزیه واریانس آورده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که شوک قیمت نفت بر بخش صنعت، در ابتدا تولید بخش صنعتی را افزایش میدهد که میتواند به علت سیاستهای انبساطی باشد، منتهی در بلندمدت تعدیل و خنثی میشود. سایر شوکها نیز باعث ایجاد تلاطم در تولید بخش صنعتی میشوند که همانند شوک قیمت نفت، امواج میرایی ایجاد میکنند. جدول تجزیهی واریانس تولید بخش صنعت نشان میدهد در درجهی اول توضیحدهندگی تولید بخش صنعت، مقادیر پیشین تولید بخش صنعت است و با ۴۱ درصد علت تغییرات، در جایگاه دوم و سوم بیشترین دلایل توضیحدهندگی را میتوان شوکهای حاصله از قیمتهای جهانی و نرخ بهره را به ترتیب با ۳۹ و ۱۳ درصد علت تغییرات نام برد. در جایگاه چهارم تولید کل با ۴ درصد علت تغییرات است، سایر متغیرها مقادیر اندکی از علت تغییرات در بلندمدت را توضیح میدهند. نتایج نشان داد که متغیرهای قیمتهای جهانی و نرخ بهره، بیشترین تاثیرات را برای افزایش تولیدات بخش صنعت دارند و با توجه به اینکه نرخ بهره یکی از ابزارهای پولی است، لذا عملا بانک مرکزی میتواند هدف رسیدن به رشد حداکثری تولیدات صنعتی را نیز دنبال کند.

کلیدواژه ها

صنعتی شدن, خودرگرسیون برداری ساختاری (svar), تولید صنعتی, قیمت نفت, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.