اثر تحریم ها بر ناپایداری مالی بانک های ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره: 18، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JQE-18-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 134
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره اسدی

دانشجوی دکتری اقتصاد مالی، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران .

کاظم یاوری

دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

نهادهای مالی به ویژه نظام بانکی نقش بی­بدیل و محوری را در نظام اقتصادی ایفا می­کنند؛ از این نظر که عملکرد آنها از یک طرف می­­تواند زمینه­های رشد و توسعه اقتصادی و از طرف دیگر شرایط نابسامانی و سقوط یک نظام اقتصادی را فراهم آورد. لذا وجود یک نظام بانکی کارآ و باثبات ضرورتی انکار ناپذیر است. با توجه به نقش حیاتی این نظام در اقتصاد، دولتمردان غربی با تحریم بانک­ها سعی دارند اقتصاد کشور را همه­جانبه تحت تاثیر قرار دهند. در واقع، تحریم­ به عنوان یک شوک خارجی به طور بالقوه می­تواند دارای اثرات بی­ثبات­کننده بر نظام مالی به­ویژه بخش بانکی و به تبع آن بر وضعیت اقتصاد یک کشور (به لحاظ درآمدی و هزینه­ای) باشد. در مقابل، عده­ای از اقتصاددانان معتقدند تحریم­ها اثری بر نظام بانکی ندارند. به اینصورت که ناکارایی این نظام در رعایت مقررات بین­المللی و نیز بالابودن ریسک اعتباری آن در سطح بین­الملل به خودی خود عاملی شبه تحریم  بوده و باعث عدم تمایل بانک­های خارجی به همکاری با ایران می­شود.با توجه به عدم توافق در خصوص اثرگذاری تحریم، هدف محوری پژوهش حاضر بررسی اثر تحریم­­ها بر ناپایداری مالی بانک­های کشور با استفاده از شاخص Z-score  است. برای این منظور، یک فرضیه به این صورت تدوین شده است که تحریم بانکی اثر منفی معنی­دار بر ثبات مالی بانک­های ایران دارد. برای آزمون فرضیه پژوهش،  اطلاعات مالی ۱۸ بانک کشور طی دوره زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ گردآوری شده و از رهیافت داده­های ترکیبی پویا و به طور خاص روش گشتاورهای تعمیم­یافته سیستمی دو مرحله­ای (SYS-GMM) برای تخمین مدل بهره گرفته شده است تا بتوان با  لحاظ پویایی در مدل نتایج را با خطای کمتری ارائه داد.یافته­های پژوهش نشان می­دهد فرضیه پژوهش مبنی بر اثر منفی معنی­دار تحریم بر ثبات بانک­های ایران را نمی­توان رد کرد. به­علاوه ناکارایی، ریسک اعتباری و نقدینگی منجر به افت معنی­دار ثبات بانکی شده­اند اما اندازه بانک و ریسک بازار ( شامل سرمایه­گذاری­ها و مشارکت­ها) اثر مثبت و معنی­داری بر پایداری مالی دارند. از میان متغیرهای کلان، تورم و GDP دارای اثر منفی معنی­دار و حساب جاری دارای اثر مثبت معنی­دار بر ثبات بانکی است.

کلیدواژه ها

ناپایداری بانکی, شاخص Zscore, تحریم, GMM سیستمی, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.