اصل مصلحت در نظام قانونگذاری اسلامی و تطبیق آن در حقوق خانواده با رویکردی به اندیشه های امام خمینی(س)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه علمی پژوهشی متین (امام خمینی و انقلاب اسلامی)، دوره: 17، شماره: 69
  • کد COI اختصاصی: JR_MATIN-17-69_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 200
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طوبی شاکری گلپایگانی

استادیار گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس و مدرس حوزه

مهدیه محمد تقی زاده

دانشجوی دکتری مطالعات زنان/گرایش حقوق زن در اسلام، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

اصل مصلحت اصل زیربنایی فقه اسلامی و دربردارنده روح مشترک تمام احکام است. امام خمینی به صراحت مصلحت را مبنای صدور احکام حکومتی می­دانست تا بدانجا که جهت رعایت این اصل کلیدی در قانونگذاری، به دستور ایشان، مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۳۶۷ تشکیل شد. با این توصیف، تبیین این اصل و جایگاه آن به لحاظ محوریت و دخالت آن در تشریع و استنباط احکام از منابع و تقنین در نظام قانونگذاری، خاصه در ساحت خانواده ضروری است.پژوهش حاضر بر آن است تا پس از تبیین اصل مصلحت به عنوان ابراصل حاکم بر نظام قانونگذاری اسلامی، و تامل بر اندیشه­ های امام خمینی، جایگاه این اصل را در نظام قانونگذاری اسلامی ترسیم نموده، در نهایت به تبیین محوریت این اصل در نظام خانواده و تاکید بر تقدم مصلحت جمعی بپردازد در این پژوهش بیان شده که علی رغم مبانی فقه شیعه و تاکید امام خمینی بر رعایت مصالح جمعی در تقنین و لحاظ اصل مصلحت حفظ نظام، اشاره قانونگذار در مواردی به رعایت مصلحت در مباحث حقوق خانواده، در واقع لحاظ مصلحت جمعی نبوده است و صرفا مصلحت موردی را در نظر داشته است؛ بنابراین ضروری است قانونگذار در جهت تامین مصالح و حفظ نظام خانواده (مهم ترین بنیاد جامعه)، این اصل را با رعایت ضوابط یاد شده بر فروعات مسائل خانواده تطبیق نموده و به تدوین و اصلاح قوانین اقدام نماید.

کلیدواژه ها

اصل مصلحت, نظام قانونگذاری اسلامی, مصلحت جمعی, حقوق خانواده, قاعده اهم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.