E. دکتر اسماعیل صانعی مقدم
S. دکتر سهیلا خسروی
T. طیبه غریبی

چکید ه   سابقه و هدف   نگرانی در مورد سلامت خون های اهداشده همیشه وجود داشته و از آنجایی که اهداکنندگان فامیلی و بار اول با انگیزه های متفاوت برای اهدای خون مراجعه می کنند که بعضی از این اهداف باعث انکار و پنهان کردن فاکتورهای خطر در هنگام مصاحبه قبل از اهدا می شود، این امر سبب افزایش خطر خون های اهدا شده در دوره پنجره بیماری های منتقله از طریق خون می گردد. دراین تحقیق این فرضیه که اگر این اهداکنندگان سلامت کمتری دارندپس باید شیوع شاخص های آلودگی ویروسی درآنها بالاتر باشد، مورد بررسی قرارگرفت.   مواد وروش ها   مطالعه به صورت توصیفی و به کمک فرم های ثبت نام اهداکنندگانی که از اول آذرماه تا اول اسف ن د ماه ۱۳۸۱ در مرکز انتقال خون زاهدان اهدای خون نموده بودند، انجام شد و به مقایسه واکنش های ویروسی در برابر هپاتیت B و C بین اهداکنندگان فامیلی و داوطلب و اهداکنندگان بار اول و مستمر پرداختیم. کلیه نتایج با نرم افزار آماری ۵/۱۰ SPSS و توسط تست کای دو (Chi-square Test) مورد آنالیز قرار گرفت .   یافته ها   مطالعه روی ۷۱۹۲ فرم ثبت نام اهداکنندگان انجام شد که از این تعداد ۶۳۴۵ (۲/۸۸ درصد) مرد و ۳۹۲۸ (۶/۵۴ درصد) مجرد و۱۵۱۱ نفر (۲۱درصد) سن بالای۳۰ سال داشتند. اهداکنندگان فامیلی۲۲۷۵ (۶/۳۱درصد) و اهداکنندگان بار اول ۲۷۸۹ (۷/۳۸ درصد) نفر از اهداکنندگان ما را تشکیل می دادند.   بالاترین میزان HBsAg مثبت مربوط به اهداکنندگان فامیلی بار اول، ۵۱ نفر (۱۹/۵ درصد) و در مورد Anti-HCV واکنش دهنده مربوط به اهداکنندگان باسابقه اهدای خون، ۱۸ نفر(۹/۱ درصد) بود. میزان HBsAg مثبت در اهداکنندگان بار اول ۳/۲ برابر بیشتر از اهداکنندگان مستمر بود (۰۰۰۱/۰ (p< . در مورد Anti-HCV واکنش دهنده در اهداکنندگان بار اول ۵/۱ برابر اهداکنندگان مستمر (۰۴۲/۰ (p< و میزان HBsAg مثبت در اهداکنندگان فامیلی ۴/۲ برابر بیشتراز اهداکنندگان داوطلب مستمر بود (۰۰۰۱/۰ (p< . در مقایسه سنی، سن بالای۳۰ سال در مورد اهداکنندگان HBsAg مثبت و Anti-HCV واکنش دهنده از نظرآماری معنی دار بود (۰۰۰۱/۰ .(p< میزان HBsAg مثبت در اهداکنندگان فامیلی بار اول ۹/۵ برابر بیشتر از اهداکنندگان داوطلب مستمر (۰۰۰۱/۰ (p< و در مورد Anti-HCV واکنش دهنده این اختلاف ۷/۱ برابر (۰۴۲/۰ (p< به دست آمد.   نتیجه گیری   با توجه به اعداد و ارقام به دست آمده، میزان آلودگی در اهداکنندگان فامیلی و بار اول به مراتب بیشتر از اهداکنندگان داوطلب و مستمرمی باشدکه این امر ضرورت یک برنامه ریزی دقیق و ارایه راه کارهای مناسب در این زمینه را می طلبد.   کلمات کلیدی : اهداکننده بار اول، اهداکننده مستمر، اهداکننده فامیلی

First-time donors, Repeat donors, Donors for direct blood donation, اهداکننده بار اول, اهداکننده مستمر, اهداکننده فامیلی