ارزیابی وضعیت شاخص های پایداری منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی آبخوان ماهیدشت)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله فناوری های پیشرفته در بهره وری آب، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ATWE-3-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 98
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی فتاحی چقابگی

دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، ا یران.

علی محمد آخوند علی

استاد، گروه ه یدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، ا یران.

آرش آذری

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

آب های زیرزمینی منابعی محدود و آسیب پذیرند که در شرایط تعادل بین تغذیه و استحصال برگشت پذیر هستند. دشت ماهیدشت استان کرمانشاه که در گذشته به عنوان یکی از حاصلخیزترین و پهناورترین دشت های غرب ایران بوده است، روند رو به کاهش آب زیرزمینی به ویژه در سال های اخیر کاملا مشهود است. سعی شده است در این مقاله با بهره گیری از مدل سازی آب زیرزمینی دشت ماهیدشت با استفاده از مدل ModFlow، پایداری آب زیرزمینی دشت ماهیدشت بر مبنای تحلیل وضعیت موجود و چهار سناریوی مدیریتی (سناریو ادامه روند کنونی، سناریو تعدیل پروانه ها و کاهش ۳۰ درصدی استحصال آب زیرزمینی، سناریو حذف چاه های غیرمجاز و تعدیل پروانه ها و کاهش ۴۰ دصدی استحصال آب زیرزمینی و سناریو افزایش استحصال آب زیرزمینی و توسعه کشت غیر مجاز) با استفاده از شاخص GSI مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بیانگر وضعیت ناپایدار آبخوان ماهیدشت است و اعمال سناریو مدیریتی بصورت کاهش ۳۰ و ۴۰ درصدی استحصال آب زیرزمینی نیز مناطق مرکزی آبخوان را پایدار نخواهد کرد و در بالاترین حالت ممکن شاخص مذکور ۶/۰ خواهد بود. وضعیت ناپایدار این دشت بیش از هر زمان، نیار به کنترل برداشت داشته و باید در اولویت برنامه های سازگاری با کم آبی سیاستمداران، برنامه ریزان، مدیران و همه گروداران آب منطقه قرار گرفته و از فهرست مناطق مستعد توسعه کشاورزی حذف گردد.

کلیدواژه ها

آب زیرزمینی, آبخوان ماهیدشت, مدل GMS, بازگشت پذیری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.