محمد علی رجب زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
اعظم توفیقی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوشیمی دانشگاه شیراز
بهنام کشاورزی - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز

کانسار مس پورفیری دره زار در 10 کیلومتری جنوب معدن مس سرچشمه واقه شده است. عناصر بالقوه سمی نظیر گوگرد، مس، مولیبدن، کادمیوم، سرب و آنتیموان د رنتیجه کانی سازی طبیعی و مهدن کاری در کانسار مس دره زار موجب آلودگی رسوبات شده اند. استفاده از شاخص زمین انباشت(Igeo ) و ضریب غنی شدگی (EF) بر روی نمونه های رسوب از 13 ایستگاه اطراف کانسار مس دره زار نشان می دهد که بیشینه ضریب غنی شدگی به ترتیب در عناصر گوگرد ، مس و مولییدن نسبت به نمونه مرجع مشاهده می شود. بر اساس شخص زمین انباشت کیفیت رسوبات در منطقه برای عناصر گوگرد و مس آلودگی بسیار زیاد و برای عنصر مولیبدن آلودگی زیاد نشان می دهد. همچنین عناصری مانند کادمیوم، سرب و آنتموان آلودگی متوسط دارند. اما این شاخص نشان م یدهدکه سایر عناصر نظیر کروم، نیکل، کبالت، منگنز بدون الودگی می باشند. بالا بودن ضریب غنی شدگی گوگرد در بیشتر نمونه ها به دلیل هوازدگی کانی های سولفیدی و غلظت بالای عنصر مس و مولیبدن در نمونه های رسوب ناشی از بر هم کنش بلند مدت بین آب و رسوب در pH های متفاوت محیط رسوب است.

کانسار مس دره زار، عناصر بالقوه سمی، ضریب غنی شدگی، شاخص زمین انباشت، آلودگی