مکان یابی QTL های کنترل کننده صفات مرتبط با برگ پرچم و پدانکل در گندم دوروم
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات، دوره: 2، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_CBB-2-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 278
نویسندگان
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران.
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران.
استادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
مقدمه: در بین غلات گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum) پس از گندم نان یکی از مهمترین منابع پروتئین و انرژی است و در اکثر کشورهای جهان نقش عمدهای در تغذیه انسان دارد.مواد و روش ها: در این مطالعه به منظور شناسایی و مکانیابی جایگاههای ژنی کنترل کننده صفات مرتبط با برگ پرچم و پدانکل، ۱۱۸ رگه درونزاد نوترکیب گندم دوروم حاصل از تلاقی بین ژنوتیپ بومی ایران-۲۴۹ با منشاء غرب ایران و رقم بومی زردک با منشاء کرمانشاه در سه محیط تحت شرایط دیم و با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به همراه والدین ارزیابی شدند. تجزیه QTL برای هر صفت با استفاده از روش مکان یابی فاصله ای مرکب فراگیر برای شناسایی مناطق ژنومی که تاثیر قابل توجهی بر صفات مورد مطالعه داشتند، انجام شد.یافته ها: براساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ژنوتیپ (رگه درونزاد) از نظر صفات مرتبط با برگ پرچم و پدانکل در هر سه محیط مورد مطالعه معنی دار بود که نشان دهنده سطوح مناسبی از تنوع ژنتیکی در جمعیت مورد بررسی برای صفات مطالعه شده میباشد. نتایج تجزیه QTL با استفاده از روش مکان یابی فاصله ای مرکب فراگیر منجر به شناسایی ۳۳ عدد QTL برای صفات مورد بررسی شد. QTLهایی QTLهای مرتبط با صفات طول و قطر پدانکل بر روی کروموزومهای ۱A، ۱B.۱، ۲B.۱ و ۵A و QTLهای مرتبط با صفت طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم و سطح برگ پرچم بر روی کروموزومهای ۲A، ۵A و ۷A به صورت مشترک و پایدار در حداقل دو محیط مکانیابی شدند. شناسایی QTLهای تکرارپذیر در محیطهای مورد مطالعه برای صفات مرتبط با برگ پرچم و پدانکل، می تواند بیانگر وجود نواحی ژنومی مرتبط و پایدار با این صفات باشد. از طرفی، همبستگی مثبت و معنیدار بین صفات مشاهده شد که احتمالا به علت پیوستگی یا اثر پلیوتروپیک QTLهای کنترل کننده آنها باشد. بر اساس نتایج تجزیه QTL به روش دو لوکوسی اثر اصلی افزایشی و همچنین اثر متقابلQTL × محیط برای همه صفات اندازه گیری شده بجز صفات قطر میانه و پایین پدانکل معنیدار بود. در مجموع شش مکان ژنی با اثرات اپیستازی معنیدار افزایشی× افزایشی، برای صفات سطح برگ پرچم و قطر بالای پدانکل شناسایی شدند.نتیجه گیری: شناسایی و مکانیابی QTLهای پایدار و تکرارپذیر در محیط های مختلف برای برخی از صفات مرتبط با برگ پرچم و پدانکل می تواند به درک بهتر پتانسیل و اساس ژنتیکی این صفات جهت استفاده در برنامه های به نژادی گندم دوروم به ویژه در پروژه های انتخاب به کمک نشانگر کمک نماید.کلیدواژه ها
اثرات افزایشی× محیط, برگ پرچم, پدانکل, تجزیه QTL, گندم دوروماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.