شهرام آمالی - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

جلال الدین محمد بلخی محمد بن حسین الخطیبی البکری درششم ربیع الاول سال۶۰۴ هجری در بلخ متولد شد. وی از بزرگترین شعرای مشرق زمین است. پدرش محمد بن حسین الخطیبی البکری ملقب به بهاء الدین از بزرگان مشایخ عصر خود بود و به علت شهرت و معرفتی که داشت مورد حسد سلطان محمد خوارزمشاه گردید. ناچار فرار را برقرار ترجیح داد و با پسرش جلای وطن نمود و ازطریق نیشابور ابتدا به زیارت شخ عطار نایل آمد و سپس از راه بغداد به زیارت مکه مشرف شدند و از آنجا به شهر ملطیه رفتند. ازآنجا به ولارنده رفته و مدت هفت سال در آن شهر ماندند و در آنجا بود که جلال الدین تحت ارشاد پدرش قرارگرفت و در دانش و دین به مقاماتی رسید. دراین زمان سلطان علاء الدین کیقباد از سلجوقیان روم از آنان دعوتی کرد و آنان بنابراین دعوت به شهر قونیه که مقر حکومت سلطان بود، عزیمت کردند. در شهر قونیه بهاء الدین پدر جلال الدین در تاریخ هیجدهم ربیع الثانی سال ۶۲۸ هجری دار فانی را وداع گفت. جلال الدین تحصیلات مقدماتی را نزد پدر به پایان رسانید و پس از فوت وی در خدمت یکی از شاگردان پدرش، برهان الدین ترمذی که درسال ۶۲۹ هجری به قونیه آمده بود، تحصیل علم عرفان می نمود و پس از آن تحت ارشاد عارفی به نام شمس الدین تبریزی درآمد. شمس الدین تبریزی با نبوغ معجزه آسای خود چنان تاثیری در روان و ذوق جلا ل الدین نمود که وی مرید شمس گشت و به احترام و یاد مرادش بر تمام غزلیات خود به جای نام خویشتن نام شمس تبریزی را ذکر نمود. مولانا جلال الدین پس از فوت شمس سفری به دمشق کرد و پس از مراجعت مجددا به ارشاد مردم پرداخت.

مولانا، شمس، آثار.