زینب کهریزی - کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

امروزه چالش اساسی در نظامهای کشاورزی ، بهرهوری بهینه از منابع درونی می باشد که در این راستا آب به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تولید در بخش کشاورزی ، نقش کلیدی در مجموعه عوامل محدودکننده تولید دارد. کمبود منابع آبی یکی از مهم ترین موانع توسعه کشاورزی است . کشور ایران در منطقه خشک جهان واقع شده است و با خشکسالی های متعددی روبه رو است . مهم ترین اثر مستقیم خشکسالی بر منابع آب کشور است . با توجه به اینکه بخش کشاورزی از بیشترین حجم منابع آبی استفاده می کند، برای جلوگیری از بروز خشکسالی و یا کاهش اثرات مخرب آن، پراهمیت ترین موضوع استفاده صحیح از منابع آبی می باشد. لذا به عنوان یک ضرورت می بایست به بهبود بهره وری از مصرف آب به عنوان راهکاری برای بهبود وضعیت منابع آبی ، توجه خاصی شود. این مقاله از طریق مطالعه مروری تحلیلی ، به بررسی خشکسالی و انواع آن همچنین ارائه ی راهکارهای متنوع برای بهبود بهرهوری از منابع آبی در بخش کشاورزی ، برای کاهش اثرات خشکسالی ، پرداخته است ، از قبیل این راهکارها استفاده از فناوری های جدید آب یاری ، مدیریت بهینه منابع آبی و استفاده از گیاهان مقاوم به خشکسالی و فعالیت های حفاظتی مختلفی همچون پوشش دار کردن کانالهای انتقال آب از من بع تا مزرعه ، انتقال آب از طریق لوله های مخصوص، تصحیح کردن اراضی کشاورزی ، ایجاد استخر و حوضچه های آبی ، جمع آوری های هرزآبها و ذخیره آبی ، مشارکت کشاورزان در برنامه ها و فعالیت های حفاظت آب و غیره است . این راهکارها می توانند به کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و کاهش وابستگی به منابع آب ی در زمان خشکسالی کمک کنند.

بهره وری آب، خشکسالی ، منابع آبی .