محمد ریحانی
راحله عبداله زاده برزو - --

این مقاله به تحلیل اجزای کهن الگوی سفر قهرمان در گنبد ششم از هفت پیکر نظامی می پردازد و نشان می دهد که داستان "خیر و شر" مطابقتی کامل با الگوی سفر قهرمان و مراحل سه گانه ی آن دارد. خیر، در زمانی نامعلوم، پای به راه سفری نامعلوم می گذارد. شر، که سایه ی فریب کار و آزمند خیراست، بینایی ظاهری او را می ستاند؛ اما به یاری شبان کرد، خیر بینایی اش را باز می یابد و نگاه چشم باطنش به دنیای ناخودآگاه گشوده می شود. خیر به پاس خدمتی که دریافت کرده، شبانی گوسفندان کرد را بر عهده می گیرد. شبان، دختر خود را به ازدواج خیر درمی آورد. ازدواج جادویی با بانوی کرد، سبب می شود تا خیر، به اکسیر معرفت، که همانا دست یافتن به راز درخت جاودانگی است، دست بیابد. خیر، به نیروی درخت جادویی، درمانگری می آموزد و دختر شاه و وزیر را درمان می کند. درمان دختران و ازدواج با آنان، رمزی از یگانگی با عالم درون است. وحدت با آنیماهای درون، و آشتی با سه پدر، برای خیر رسیدن به پادشاهی، قدرت، عدالت و توان گری را به هم راه دارد. خیر با برکاتی که به دست آورده است، باید برای انجام رسالت خویش که همانا برقراری عدالت است، به سوی جامعه ی بشری بازگردد.

کهن الگو, سفر, قهرمان, گنبد ششم, نظامی, خیر و شر